Grafika: Freepik.com
Ramy prawne odpowiedzialności za błąd medyczny po operacji
Błędy medyczne stanowią poważne zagadnienie, które może prowadzić do znaczących konsekwencji prawnych dla personelu medycznego, placówek służby zdrowia, a przede wszystkim dla pacjentów. W Polsce, kwestie te reguluje szereg przepisów prawnych, w tym ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, ustawa o działalności leczniczej oraz kodeks karny, które wspólnie tworzą ramy odpowiedzialności za błędy medyczne.
Błąd medyczny jako naruszenie prawa pacjenta do ochrony zdrowia
Zgodnie z art. 68 Konstytucji RP, każdy ma prawo do ochrony zdrowia, a zatem błędy medyczne w okresie pooperacyjnym mogą być interpretowane jako naruszenie tego prawa. W przypadku stwierdzenia, że zaniedbania w okresie pooperacyjnym wynikają z niewłaściwych działań personelu medycznego, może dojść do postępowania karnego na podstawie art. 155 i 156 kodeksu karnego, mówiących o narażeniu pacjenta na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.
Dodatkowo ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta szczegółowo reguluje prawa osób korzystających z usług medycznych, w tym prawo do bezpiecznej i zgodnej ze stanem wiedzy medycznej opieki. Błędy medyczne w okresie pooperacyjnym mogą stanowić naruszenie tych praw. Wśród przykładów należy wymienić takie jak nieprawidłowości w procesie leczenia, zaniedbania w monitorowaniu stanu zdrowia pacjenta, czy brak adekwatnej reakcji na pojawiające się komplikacje.
Odpowiedzialność placówki medycznej
W świetle ustawy o działalności leczniczej placówki medyczne są zobowiązane do zapewnienia odpowiedniego standardu opieki, w tym w zakresie procedur pooperacyjnych. Nieprzestrzeganie tych standardów może prowadzić do odpowiedzialności cywilnej, a nawet do kar administracyjnych wobec placówki.
Odpowiedzialność personelu medycznego. Odszkodowanie i zadośćuczynienie
Odpowiedzialność cywilna oparta jest na art. 415 kodeksu cywilnego. Dotyczy on zasady ogólnej odpowiedzialności za czyn szkodliwy. Pozwala także pacjentom poszkodowanym w wyniku błędów medycznych na domaganie się odszkodowania. Skutkiem błędów medycznych w opiece może być zatem konieczność wypłaty odszkodowań lub zadośćuczynień dla poszkodowanych pacjentów. Dla placówek medycznych wiąże się z poważnymi konsekwencjami finansowymi.
Również, z perspektywy etycznej i zawodowej, błędy medyczne w okresie pooperacyjnym mogą prowadzić do odpowiedzialności dyscyplinarnej personelu medycznego. Na podstawie przepisów prawa zawodowego, jakie regulują działalność lekarzy i pielęgniarek, możliwe jest wszczęcie postępowania przed odpowiednimi organami samorządu zawodowego. Mogą one nałożyć różnego rodzaju sankcje, w tym zawieszenie prawa do wykonywania zawodu.
Podsumowując, konsekwencje prawne błędów medycznych po operacji są wielowymiarowe i mogą obejmować odpowiedzialność karną, cywilną, administracyjną oraz dyscyplinarną. Każdy przypadek błędu medycznego jest indywidualnie rozpatrywany, z uwzględnieniem specyfiki zdarzenia, stopnia naruszenia standardów medycznych oraz skutków dla zdrowia pacjenta. Jest to obszar wymagający nie tylko przestrzegania przepisów prawnych, ale również stałego podnoszenia kwalifikacji i świadomości zawodowej wśród personelu medycznego. Ma to zapewnić pacjentom bezpieczną i skuteczną opiekę pooperacyjną.
Błąd w opiece pooperacyjnej — orzecznictwo
Sprawa dotyczyła błędu medycznego po operacji artroskopowej rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego stawu kolanowego prawego u pacjentki M.C. Sąd Apelacyjny w Poznaniu1 uznał, że niezastosowanie profilaktycznej antybiotykoterapii przed zabiegiem było błędem medycznym. Powódka zakażona została bakterią paciorkowca, co spowodowało konieczność dwóch dodatkowych zabiegów oraz wydłużenie okresu rekonwalescencji. Sąd zasądził zadośćuczynienie oraz odszkodowanie za dodatkowe cierpienia i ból, a także za koszty leczenia i rehabilitacji.
- Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 25 listopada 2020 r., sygn. I ACa 491/20, LEX nr 3273383. ↩︎
