Grafika: Freepik.com

Ramy prawne odpowiedzialno?ci za b??d medyczny po operacji

B??dy medyczne stanowi? powa?ne zagadnienie, które mo?e prowadzi? do znacz?cych konsekwencji prawnych dla personelu medycznego, placówek s?u?by zdrowia, a przede wszystkim dla pacjentów. W Polsce, kwestie te reguluje szereg przepisów prawnych, w tym ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, ustawa o dzia?alno?ci leczniczej oraz kodeks karny, które wspólnie tworz? ramy odpowiedzialno?ci za b??dy medyczne.

B??d medyczny jako naruszenie prawa pacjenta do ochrony zdrowia

Zgodnie z art. 68 Konstytucji RP, ka?dy ma prawo do ochrony zdrowia, a zatem b??dy medyczne w okresie pooperacyjnym mog? by? interpretowane jako naruszenie tego prawa. W przypadku stwierdzenia, ?e zaniedbania w okresie pooperacyjnym wynikaj? z niew?a?ciwych dzia?a? personelu medycznego, mo?e doj?? do post?powania karnego na podstawie art. 155 i 156 kodeksu karnego, mówi?cych o nara?eniu pacjenta na bezpo?rednie niebezpiecze?stwo utraty ?ycia lub ci??kiego uszczerbku na zdrowiu.

Dodatkowo ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta szczegó?owo reguluje prawa osób korzystaj?cych z us?ug medycznych, w tym prawo do bezpiecznej i zgodnej ze stanem wiedzy medycznej opieki. B??dy medyczne w okresie pooperacyjnym mog? stanowi? naruszenie tych praw. W?ród przyk?adów nale?y wymieni? takie jak nieprawid?owo?ci w procesie leczenia, zaniedbania w monitorowaniu stanu zdrowia pacjenta, czy brak adekwatnej reakcji na pojawiaj?ce si? komplikacje.

Odpowiedzialno?? placówki medycznej

W ?wietle ustawy o dzia?alno?ci leczniczej placówki medyczne s? zobowi?zane do zapewnienia odpowiedniego standardu opieki, w tym w zakresie procedur pooperacyjnych. Nieprzestrzeganie tych standardów mo?e prowadzi? do odpowiedzialno?ci cywilnej, a nawet do kar administracyjnych wobec placówki.

Odpowiedzialno?? personelu medycznego. Odszkodowanie i zado??uczynienie

Odpowiedzialno?? cywilna oparta jest na art. 415 kodeksu cywilnego. Dotyczy on zasady ogólnej odpowiedzialno?ci za czyn szkodliwy. Pozwala tak?e pacjentom poszkodowanym w wyniku b??dów medycznych na domaganie si? odszkodowania. Skutkiem b??dów medycznych w opiece mo?e by? zatem konieczno?? wyp?aty odszkodowa? lub zado??uczynie? dla poszkodowanych pacjentów. Dla placówek medycznych wi??e si? z powa?nymi konsekwencjami finansowymi.

Równie?, z perspektywy etycznej i zawodowej, b??dy medyczne w okresie pooperacyjnym mog? prowadzi? do odpowiedzialno?ci dyscyplinarnej personelu medycznego. Na podstawie przepisów prawa zawodowego, jakie reguluj? dzia?alno?? lekarzy i piel?gniarek, mo?liwe jest wszcz?cie post?powania przed odpowiednimi organami samorz?du zawodowego. Mog? one na?o?y? ró?nego rodzaju sankcje, w tym zawieszenie prawa do wykonywania zawodu.

Podsumowuj?c, konsekwencje prawne b??dów medycznych po operacji s? wielowymiarowe i mog? obejmowa? odpowiedzialno?? karn?, cywiln?, administracyjn? oraz dyscyplinarn?. Ka?dy przypadek b??du medycznego jest indywidualnie rozpatrywany, z uwzgl?dnieniem specyfiki zdarzenia, stopnia naruszenia standardów medycznych oraz skutków dla zdrowia pacjenta. Jest to obszar wymagaj?cy nie tylko przestrzegania przepisów prawnych, ale równie? sta?ego podnoszenia kwalifikacji i ?wiadomo?ci zawodowej w?ród personelu medycznego. Ma to zapewni? pacjentom bezpieczn? i skuteczn? opiek? pooperacyjn?.

B??d w opiece pooperacyjnej — orzecznictwo

Sprawa dotyczy?a b??du medycznego po operacji artroskopowej rekonstrukcji wi?zad?a krzy?owego przedniego stawu kolanowego prawego u pacjentki M.C. S?d Apelacyjny w Poznaniu¹ uzna?, ?e niezastosowanie profilaktycznej antybiotykoterapii przed zabiegiem by?o b??dem medycznym. Powódka zaka?ona zosta?a bakteri? paciorkowca, co spowodowa?o konieczno?? dwóch dodatkowych zabiegów oraz wyd?u?enie okresu rekonwalescencji. S?d zas?dzi? zado??uczynienie oraz odszkodowanie za dodatkowe cierpienia i ból, a tak?e za koszty leczenia i rehabilitacji.

1. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 25 listopada 2020 r., sygn. I ACa 491/20, LEX nr 3273383. ↩︎

Przemysław Pietrzak