Badanie KTG jest jednym z podstawowych badań, które wykonuje się u kobiet ciężarnych pod koniec ciąży i w trakcie porodu. Badanie to pozwala ocenić, czy dziecko czuje się dobrze oraz czy rozpoczęła się akcja porodowa. Czasami, niestety, KTG zostanie wykonane zbyt późno bądź w ogóle, lub też jego wynik zostanie niewłaściwie zinterpretowany. Skutki takich sytuacji mogą być tragiczne dla dziecka. Czy za błąd lekarza związany z przeprowadzeniem badania KTG można wywalczyć odszkodowanie lub zadośćuczynienie w sądzie?
Badanie KTG – na czym polega?
KTG, czyli inaczej kardiotokografia, to badanie rejestrujące tętno płodu oraz czynność skurczową macicy. Umożliwia ono monitorowanie stanu dziecka oraz pojawiających się skurczy porodowych.
Badanie KTG zazwyczaj trwa około pół godziny. Może zostać jednak przedłużone do około godziny, jeśli jego wynik jest niejednoznaczny lub nieprawidłowy. Na błędny wynik KTG może mieć wpływ głód matki, który powoduje nadmierną ospałość dziecka, oraz stres. Dlatego często lekarze zalecają pacjentkom zjedzenie posiłku oraz spacer, który ma uspokoić kobietę, a następnie ponawiają badanie.
KTG polega na umieszczeniu na brzuchu matki pasa z dwoma czujnikami (pelotami), które rejestrują pracę serca dziecka oraz siłę i czas trwania skurczów. Wynik pokazuje się na monitorze aparatu KTG oraz jest jednocześnie drukowany. W trakcie trwania badania ciężarna nie może się ruszać, ani zmieniać pozycji. Zwykle zaleca się też, aby matka leżała na lewym boku, dzięki czemu żyła główna nie jest uciskana.
Badanie KTG – kiedy się przeprowadza?
W przypadku zdrowej ciąży lekarz zleca wykonanie pierwszego KTG dopiero w dniu terminu porodu. Następnie kobieta powinna stawiać się do szpitala na to badanie co 2-3 dni. KTG wykonuje się również w trakcie trwania porodu. W niektórych sytuacjach (np. przy znieczuleniu zewnątrzoponowym) konieczne jest podłączenie ciężarnej do KTG przez cały okres porodu.
Istnieją również wskazania do przeprowadzenia badania KTG wcześniej niż w okolicach terminu porodu. Należą do nich m.in.:
– bóle brzucha w ciąży,
– krwawienie z pochwy,
– nadciśnienie tętnicze matki,
– cukrzyca ciążowa,
– hipotrofia płodu,
– konflikt serologiczny,
– choroby nerek matki.
– ciąża mnoga,
– ciąża zagrożona,
– uraz brzucha w ciąży.
Badanie KTG – analiza zapisu
Za prawidłowe tętno dziecka w KTG uznaje się czynność serca wynoszącą między 110 a 160 uderzeń na minutę (normokardia). Wynik poniżej 110 uderzeń na minutę oznacza bradykardię, czyli zbyt wolne bicie serca. Do najczęstszych przyczyn takiego stanu rzeczy należy niedotlenienie płodu. Natomiast tachykardia zachodzi, gdy tętno dziecka wynosi powyżej 160 uderzeń na minutę. Może być to spowodowane zarówno tak prozaicznym czynnikiem jak zdenerwowanie matki, jak i sytuacją zagrażającą życiu dziecka np. zakażeniem wewnątrzmacicznym.
Badanie KTG umożliwia również ocenę oscylacji, czyli wahania częstotliwości akcji serca płodu. Prawidłowo tętno dziecka może się zmieniać o od 6 do 25 uderzeń na minutę. Co najmniej dwa razy w przeciągu 20 minut powinny występować również akceleracje, czyli przyspieszenie tętna płodu. Jeżeli zmienność pracy serca wynosi mniej niż 5 uderzeń na minutę, oznaczać to może m.in. niedotlenienie dziecka.
Ponadto, badanie KTG pokazuje skurcze macicy, co pozwala ocenić lekarzowi, czy poród rozpocznie się niedługo lub czy już trwa.
Błąd lekarza przy wykonywaniu badania KTG – odszkodowanie
Właściwe przeprowadzenie badania KTG ma kluczowe znaczenie dla oceny stanu zdrowia płodu oraz kondycji matki przy porodzie. Wykrycie nieprawidłowości umożliwia podjęcie natychmiastowych działań leczniczych przez lekarzy, np. dokonanie cesarskiego cięcia. Niewykonanie KTG mimo wskazań, jego niewłaściwe przeprowadzenie czy błędna analiza wyniku mogą mieć tym samym tragiczne skutki dla życia i zdrowia dziecka. Takie sytuacje stanowią błędy medyczne, które są podstawą roszczeń o odszkodowanie i zadośćuczynienie.
Potwierdzają to orzeczenia polskich sądów. W wyroku z dnia 13 marca 2015 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie podtrzymał ocenę Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie, który stwierdził, że „nie prowadzono prawidłowej analizy zapisów KTG płodu, co przyczyniło się do opóźnienia decyzji o konieczności zakończenia porodu, co z kolei przyczyniło się do urodzenia dziecka w skrajnej zamartwicy, a następnie do jego śmierci” (sygn. I ACa 1059/14). W rezultacie rodzicom zasądzono 150 tys. zł tytułem zadośćuczynienia.
W innej sprawie, w wyroku z dnia 23 stycznia 2019 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie, sygn. I ACa 159/18, potwierdził, że lekarze dokonali uchybień w diagnostyce i leczeniu, polegających w szczególności na zaniechaniu oceny patologicznych zapisów KTG, które doprowadziły do niedotlenienia małoletniego powoda.
Jeżeli podejrzewasz, że Ty lub Twoje dziecko padliście ofiarą błędu medycznego związanego z przeprowadzeniem badania KTG – skontaktuj się z Fundacją Pomocy Ofiarom Błędów Medycznych. Zespół doświadczonych prawników zanalizuje Twoją sprawę i udzieli bezpłatnej porady odnośnie dalszej ścieżki prawnej.
