Badanie USG w ci??y jest niezwyk?ym prze?yciem dla rodziców nienarodzonego dziecka. To wyj?tkowe chwile, gdy rodzice po raz pierwszy mog? cieszy? si? biciem serduszka czy widokiem maluszka, który rozwija si? w brzuchu mamy. G?ównym i najwa?niejszym celem bada? USG jest jednak ocena stanu zdrowia i rozwoju p?odu. Niestety zdarza si?, ?e w trakcie badania USG prenatalnego dojdzie do b??du medycznego – zwi?zanego z niewykonaniem badania, nieprawid?owym wykonaniem lub niew?a?ciw? interpretacj? jego wyników. Skutki takiego b??du lekarskiego mog? zawa?y? na ?yciu dziecka oraz jego rodziców.
Badanie USG w ci??y – na czym polega?
USG, czyli ultrasonografia, to badanie polegaj?ce na wysy?aniu fal ultrad?wi?kowych, które w ró?ny sposób odbijaj? si? od odmiennych tkanek mi?kkich (narz?dów wewn?trznych) dziecka. Odebrany sygna? zapisywany jest przez specjalny aparat oraz przetwarzany na obraz widoczny na monitorze USG. Badanie przeprowadzane jest na le??co; we wczesnej ci??y – przy u?yciu sondy dopochwowej, za? po 11 tygodniu ci??u – przez brzuch. Badanie USG przebiega bezbole?nie oraz jest ca?kowicie bezpieczne dla matki i dziecka.
Cel badania USG w ci??y
USG w ci??y pozwala na dokonanie kompleksowej oceny prawid?owo?ci rozwoju p?odu, rozpoznanie wad wrodzonych czy wykrycie zaburze? wewn?trzmacicznych. Dzi?ki niemu lekarz mo?e ustali? m.in.:
– wiek dziecka,
– p?e? dziecka,
– anatomi? p?odu (budowa i funkcjonowanie narz?dów wewn?trznych, ko?czyny górne i dolne),
– ryzyko wyst?pienia niektórych wad genetycznych poprzez ocen? przezierno?ci karkowej oraz budowy ko?ci nosowej,
– budow? ?o?yska i jego umiejscowienie,
– przep?ywy w t?tnicach p?powinowych, ?wiadcz?ce o wydolno?ci ?o?yska,
– ilo?? wód p?odowych.
Badanie USG w ci??y jest niezwykle istotne. W przypadku wykrycia nieprawid?owo?ci w rozwoju dziecka, z?ej oceny jego samopoczucia lub podejrzenia choroby matki (np. nadci?nienia t?tniczego, cukrzycy ci??owej) wspó?czesna medycyna oferuje szeroki wachlarz mo?liwo?ci, aby przygotowa? i wdro?y? plan leczenia b?d? ratowania ?ycia p?odu lub matki. Dzi?ki wczesnej reakcji dziecko b?dzie mia?o wi?ksz? szans? na zdrowe, normalne ?ycie.
Kiedy nale?y wykona? USG ci??owe?
Badanie USG w ci??y mo?na podzieli? na dwa rodzaje: badanie zwyk?e oraz badanie szczegó?owe lub referencyjne. Badanie USG zwyk?e mo?e wykona? ka?dy ginekolog, a jego celem jest jedynie sprawdzenie, czy ci??a jest ?ywa. Lekarz ocenia wówczas t?tno dziecka, jego pozycj?, ilo?? wód p?odowych oraz wielko??. Natomiast badanie USG szczegó?owe (referencyjne) powinno zosta? przeprowadzone przez lekarza posiadaj?cego certyfikat Fetal Medicine Foundation oraz przechodz?cego co roku audyt i szkolenia w tym zakresie.
Wed?ug rekomendacji Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Po?o?ników, w Polsce, ka?da ci??arna kobieta obowi?zkowo powinna mie? wykonane przynajmniej trzy szczegó?owe badania USG:
– pierwsze mi?dzy 11 a 14 tygodniem ci??y – tzw. USG genetyczne, pozwalaj?ce wykry? wady genetyczne p?odu;
– drugie mi?dzy 18 a 22 tygodniem ci??y – tzw. USG po?ówkowe, którego celem jest szczegó?owa ocena narz?dów p?odu pod k?tem wad wrodzonych;
– trzecie mi?dzy 28 a 32 tygodniem ci??y – tzw. USG trzeciego trymestru, maj?ce oceni? wzrastanie p?odu oraz jego dobrostan.
Po spodziewanym terminie porodu – ze wzgl?du na rosn?ce ryzyko wewn?trzmacicznego obumarcia p?odu – ka?da ci??arna równie? powinna mie? wykonane badanie USG.
Ponadto, w zale?no?ci od indywidualnej sytuacji zdrowotnej (np. gdy matka cierpi na cukrzyc? ci??ow? lub nadci?nienie), pacjentkom mo?na zleca? wykonywanie dodatkowych bada? USG, które s? ca?kowicie bezpieczne zarówno dla p?odu, jak i matki.
B??d lekarza przy USG w ci??y a zado??uczynienie
Skutki b??du lekarskiego polegaj?cego zarówno na zaniechaniu wykonania tego badania, jak i niew?a?ciwej jego interpretacji, mog? by? tragiczne dla matki i dziecka.
?mier? dziecka w wyniku b??du diagnostycznego
W wyroku z dnia 14 lutego 2018 r. S?d Apelacyjny w Krakowie podtrzyma? orzeczenie S?du Okr?gowego w Krakowie i uzna? zaniechanie wykonania trzeciego badania USG za b??d medyczny (sygn. I ACa 1071/17). W sprawie tej, Powódka mia?a przeprowadzone jedynie dwa szczegó?owe USG ci??owe – tzw. genetyczne oraz tzw. po?ówkowe. Badania te pokazywa?y ca?kowicie prawid?owy rozwój p?odu. Na dalszym etapie ci??y – mimo wielokrotnych pró?b Powódki – lekarz prowadz?cy ci??? nie wykona? tzw. badania USG trzeciego trymestru. W 39. tygodniu ci??y Powódka trafi?a do szpitala z powodu braku odczuwania ruchów p?odu. Tam zdiagnozowano ci??? obumar??, a jako przyczyn? wskazano hipotrofi? p?odu. S?d przychyli? si? do opinii bieg?ych z zak?adu medycyny s?dowej. Stwierdzili oni, ?e niewykonanie trzeciego USG przyczyni?o si? do niewykrycia ma?owodzia, którego skutkiem by?a ?mier? dziecka. S?d uzna?, ?e po stronie lekarza prowadz?cego ci??? zaszed? b??d medyczny, polegaj?cy na niestarannym i pobie?nym zajmowaniu si? pacjentk?. Powódce przyznano 90 tys. z? tytu?em zado??uczynienia.
Niedotlenienie p?odu w wyniku b??dów lekarskich
W innej tragicznej sprawie, wyrokiem z dnia 9 lutego 2018 r. S?d Okr?gowy w Ostro??ce (sygn. I C 224/12) uzna? odpowiedzialno?? pozwanego zak?adu opieki zdrowotnej za zaniedbania lekarzy, polegaj?ce na dopuszczeniu do d?ugotrwa?ego niedotlenienia p?odu w wyniku m.in. niewykonania USG. Powódka, b?d?c w fizjologicznej ci??y, zg?osi?a si? do lekarza prowadz?cego ci??? tu? przed terminem porodu z powodu odczuwanych bólów brzucha. Dolegliwo?ci min??y po zastosowaniu leków, za? lekarz poinstruowa? j?, by zg?osi?a si? na kontrol? dwa tygodnie po spodziewanym terminie porodu. Jednocze?nie nie zaleci? ?adnych dodatkowych bada? ani czynno?ci. Trzyna?cie dni po terminie porodu powódka zg?osi?a si? do placówki medycznej, gdzie wykonano jej badanie ginekologiczne, badania KTG oraz pozostawiono na oddziale. Dwa dni pó?niej, podczas kolejnego badania KTG, po?o?na zauwa?y?a gwa?towny spadek t?tna p?odu. Natychmiastowo przeprowadzono ci?cie cesarskie, w wyniku którego wydobyto dziewczynk? bez oznak ?ycia, pokryt? w ca?o?ci zielonymi wodami p?odowymi. Dziecko zosta?o reanimowane i w stanie ci??kim przetransportowane do specjalistycznej kliniki. Dziewczynk? uda?o si? uratowa?. Jednak w pó?niejszym okresie zdiagnozowano u niej szereg wad rozwojowych, m.in. mózgowe pora?enie dzieci?ce, g??bok? niepe?nosprawno?? intelektualn?, znaczne opó?nienie rozwoju psychomotorycznego. Jej stan nie poprawi? si? z up?ywem lat i pozostaje ca?kowicie zale?na od otoczenia.
W oparciu o opinie bieg?ych, s?d uzna?, ?e dosz?o do b??du medycznego, polegaj?cego na dopuszczeniu do d?ugotrwa?ego niedotlenienia p?odu, w wyniku m.in. nieprawid?owo przeprowadzonych bada? KTG oraz testu OCT. Jednym z istotniejszych aspektów sprawy by? brak wykonania badania USG, mimo i? – zgodnie z ówczesnymi standardami opieki oko?oporodowej – by?o ono zalecane w przypadku ci??y przenoszonej. Jak zauwa?y? s?d, USG „mog?o wskaza? na ilo?? wód p?odowych, których ma?a ilo?? czy brak mog?y w istotnym stopniu znamionowa? przes?anki niedotlenienia” dziecka. Prawid?owa diagnostyka za? mog?a doprowadzi? do indukcji porodu i narodzin dziecka w przynajmniej lepszym stanie zdrowia.
S?d zas?dzi? na rzecz matki kwot? 120 tys. z?, za? na rzecz ma?oletniej dziewczynki kwot? 900 tys. z? – tytu?em zado??uczynienia. Ponadto, dziecku przyznano comiesi?czn? rent? w wysoko?ci 2534,22 z?.
Je?eli podejrzewasz, ?e Ty lub Twoje dziecko padli?cie ofiar? b??du medycznego zwi?zanego z wykonaniem badania USG w ci??y – skontaktuj si? z Fundacj? Pomocy Ofiarom B??dów Medycznych. Zespó? do?wiadczonych prawników zanalizuje Twoj? spraw? i udzieli bezp?atnej porady odno?nie dalszej ?cie?ki prawnej.
