Zamartwica p?odu oznacza, ?e dosz?o do ostrej niewydolno?ci kr??eniowo-oddechowej u dziecka. Mo?e si? to zdarzy? w trakcie ci??y, jak i podczas porodu. Stan ten powa?nie zagra?a ?yciu i zdrowiu dziecka.
Zamartwica mo?e prowadzi? do powa?nych konsekwencji dla ?ycia lub zdrowia dziecka, ale nie musi. W niektórych przypadkach nie wywo?uje ?adnych skutków zdrowotnych u noworodka.
Skutki zamartwicy s? zale?ne od tego, jak d?ugo i jak powa?nie dziecko by?o niedotlenione.
Co to jest zamartwica p?odu?
Zamartwica to sytuacja ostrej niewydolno?ci kr??eniowo-oddechowej dziecka.
W efekcie dochodzi do niedotlenienia p?odu. Najcz??ciej wyst?puje w II okresie porodu. Najwi?ksze ryzyko zamartwicy wyst?puje podczas porodu przedwczesnego.
Szczególnie nara?one na t? komplikacj? s? dzieci rodz?ce si? przed 25 tygodniem ci??y. U tak wcze?nie urodzonych dzieci ryzyko niedotlenienia wzrasta a? do 90%. Dla porównania: dla dzieci rodz?cych si? „w terminie” ryzyko zamartwicy wynosi zaledwie 1%. Zamartwica urodzeniowa pojawia si? szczególnie cz?sto u wcze?niaków, bo ich struktury uk?adu oddechowego nie s? jeszcze w pe?ni wykszta?cone.
Konsekwencje zamartwicy p?odu
Ostra niewydolno?? oddechowo-kr??eniowa poci?ga za sob? skutki mog?ce wp?yn?? na dalsze ?ycie dziecka. Niesie za sob? wiele powik?a?, które mog? niekorzystnie wp?ywa? na pó?niejszy rozwój dziecka.
Zamartwica stanowi te? cz?st? przyczyn? oko?oporodowych zgonów dzieci. Dlatego wymaga niezw?ocznej, zdecydowanej reakcji personelu medycznego. B??d lekarza w takim momencie mo?e prowadzi? do tragicznych konsekwencji.
Niedotlenienie mo?e skutkowa? zaburzeniami rozwoju, mózgowym pora?eniem dzieci?cym (MPD), czy padaczk?. Szczególnie gro?ne s? d?ugie i g??bokie niedotlenienia.
Gdy niedotlenienie trwa powy?ej 10 minut, ryzyko ?mierci drastycznie wzrasta. Uszkodzenie centralnego uk?adu nerwowego, pnia mózgu i kory mózgowej prowadzi do niepe?nosprawno?ci dziecka dotkni?tego ostrym niedotlenieniem.
Nale?y jednak doda?, ?e krótkotrwa?a zamartwica urodzeniowa zazwyczaj nie wi??e si? z ?adnymi powik?aniami dla dziecka. Niedotlenienie mo?e min?? bez ?adnych konsekwencji dla dziecka.
Oko?oporodowe przyczyny zamartwicy p?odu a b??d lekarza
Przyjmuje si?, ?e 26. tydzie? ci??y to umowna granica, po której przekroczeniu ryzyko zamartwicy spada. U 80% wcze?niaków urodzonych oko?o 25 tygodnia ci??y dochodzi bowiem do niewydolno?ci oddechowo-kr??eniowej. Im bli?ej w?a?ciwego terminu porodu, tym mniejsze ryzyko zamartwicy u noworodka. Po 36. tygodniu ci??y wynosi ono zaledwie 0,1%.
Dlatego nieprawid?owe monitorowanie p?odu albo ca?kowity jego brak w ostatnich miesi?cach ci??y, mog? zosta? uznane za b??d lekarza i b??d medyczny. Zdiagnozowanie zaburzenia we wczesnym okresie rozwoju umo?liwia podj?cie prawid?owego post?powania.
Brak diagnozy lub niew?a?ciwe post?powanie lekarza mog? rodzi? odpowiedzialno?? prawn?, karn? i cywiln?. Je?eli istnieje podejrzenie b??du lekarskiego lub b??du medycznego, warto nasz? spraw? skonsultowa? z Fundacj? Pomocy Ofiarom B??dów Medycznych.
Szczególnie niebezpieczny jesttrudny, przed?u?aj?cy si?, czy nieprawid?owo prowadzony poród. Wzrasta wówczas nie tylko ryzyko b??du lekarza,ale i wyst?pienia zamartwicy.
Niebezpiecze?stwo niewydolno?ci kr??eniowo-oddechowej wzrasta podczas urazu oko?oporodowego oraz gdy przedwcze?nie odklei si? ?o?ysko.
Tak?e, gdy przedwcze?nie odejd? wody p?odowe, albo gdy wody p?odowe s? zielone, mo?na obawia? si? zamartwicy. P?powina owini?ta wokó? szyi dziecka mo?e prowadzi? do niedotlenienia i zamartwicy. Alarmuj?ce jest tak?e nieprawid?owe u?o?enie p?odu. W tej sytuacji po?o?na lub lekarz powinni podj?? adekwatne dzia?ania i na bie??co monitorowa? t?tno dziecka poprzez aparatur? KTG.
Czynniki zwi?kszaj?ce ryzyko zamartwicy — matka i dziecko
Wyst?puj? tak?e czynniki pochodzenia matczynego i p?odowego, które zwi?kszaj? ryzyko wyst?pienia zamartwicy.
Czynniki pochodzenia matczynego to m.in.:
- niewydolno?? oddechowa (np. przewlek?e zapalenie oskrzeli),
- astma u matki,
- nadci?nienie u matki,
- niedokrwisto?? w ci??y,
- ?le wyrównana cukrzyca,
- zaka?enia.
A tak?e choroby wyst?puj?ce jedynie w ci??y:
- stan przedrzucawkowy,
- rzucawka,
- gestoza.
Szczególnie niebezpieczne s? choroby zaka?ne, które prowadz? do zaka?e? wewn?trzmacicznych. Sprzyjaj? one rozwojowi zamartwicy.
Brak przygotowania kobiety do porodu równie? mo?e sprzyja? komplikacjom przy porodzie.
Reakcja stresowa, brak wspó?pracy pomi?dzy personelem medycznym a rodz?c? równie? nie sprzyjaj? prawid?owemu przebiegowi porodu.
W?ród p?odowych czynników ryzyka nale?y wymieni?:
- zaburzenia rozwojowe uk?adu oddechowego i kr??enia,
- nieprawid?owo?ci w obr?bie p?powiny i ?o?yska (np. przedwczesne jego odklejenie).
- nieprawid?owe u?o?enie p?odu,
- owini?cie dziecka p?powin?.
Zamartwic? cz??ciej obserwuje si? u noworodków urodzonych przez cesarskie ci?cie.
Jak zapobiega? zamartwicy urodzeniowej?
Nie zawsze da si? unikn?? wyst?pienia zamartwicy. Profilaktyka pozwala jednak unikn?? wielu jej przypadków.
Dlatego systematyczne wizyty u lekarza i wykonywanie zleconych bada?, s? tak istotne dla prawid?owego przebiegu ci??y i jej rozwi?zania. Niezb?dne s? wizyty ginekologiczne z badaniem USG i kontrole u diabetologa w przypadku matek z cukrzyc?.
W ostatnich tygodniach ci??y cz?sto zleca si? profilaktyczne badania KTG. Tak?e podczas porodu stosuje si? badanie KTG. Stanowi ono form? monitoringu pracy serca i informuje o najwa?niejszych stanach zagro?enia.
Niepokoj?ce wyniki badania KTG, a zw?aszcza powtarzaj?ce si? wahania t?tna p?odu s? wskazaniem do wykonania ci?cia cesarskiego.
Objawy zamartwicy
Zamartwica jest skutkiem szeregu wcze?niejszych komplikacji. Zmniejszona ilo?? tlenu powoduje trudno?ci w oddychaniu u p?odu. W efekcie nast?puj? gwa?towne, niekontrolowane ruchy oddechowe, które maj? doprowadzi? do zwi?kszenia ilo?ci tlenu. To cz?sto powoduje zach?y?ni?cie si? dziecka wodami p?odowymi. To pogarsza wymian? gazow? wewn?trzmacicznie i po urodzeniu.
Dlatego tak istotne jest badanie KTG, na nim mo?na bowiem zaobserwowa? nieprawid?ow? czynno?? serca p?odu i dzi?ki temu uratowa? dziecko.
Na zamartwic? wskazuje te? zielone zabarwienie wód p?odowych.
Noworodek, u którego dosz?o do zamartwicy, ma nieprawid?ow? czynno?? oddechow?. Zdarza si? tak?e, ?e w ogóle jest niezdolny do samodzielnego oddychania. Lekarz powinien wróci? uwag? na wci?ganie klatki piersiowej przy oddechu, co ?wiadczy o uruchomieniu dodatkowych mi??ni oddechowych. Zaburzenia rytmu serca, blado?? skóry, sinica i zaburzenia neurologiczne równie? mog? ?wiadczy? o tym, ?e dosz?o do zamartwicy.
Niedotlenienie dziecka mo?na jednoznacznie zdiagnozowa? tu? po porodzie podczas badania noworodka. Wyró?nia si? zamartwic? ci??k?, tzw. blad? oraz umiarkowan?, tzw. sin?.
Noworodki z ci??k? zamartwic? otrzymuj? od 0 do 3 punktów w skali Apgar. W pierwszej minucie ?ycia maj? t?tno poni?ej 100 uderze? na minut?. Dzieci te s? blade i wykazuj? brak napi?cia mi??niowego.
Noworodki z zamartwic? umiarkowan? otrzymuj? od 4 do 7 punktów w skali Apgar. W pierwszej minucie ?ycia maj? t?tno powy?ej lub równe 100 uderze? na minut?. Dzieci te wykazuj? zazwyczaj s?ab? reakcj? na bod?ce i mog? mie? k?opot z prawid?owym oddychaniem.
B??d lekarza — odpowiedzialno?? za b??d medyczny
Fundacja Pomocy Ofiarom B??dów Medycznych oferuje darmow? pomoc prawn? wszystkim poszkodowanym w wyniku b??dów medycznych i b??dów lekarskich.
Fundacja oferuje analiz? dokumentacji medycznej, sporz?dzenie opinii prawnej oraz stworzenie strategii procesowej w przypadkach, gdy dokumentacja wskazuje na b??d medyczny.
Wiele przypadków zamartwicy urodzeniowej to efekt b??du medycznego. Zarówno poszkodowane dziecko, jak i jego rodzice maj? mo?liwo?? dochodzenia roszcze? z tytu?u krzywdy i cierpienia oraz kosztów poniesionych na leczenie i rehabilitacj?.
