Śmierć człowieka zawsze wiąże się z szeroką gamą trudnych okoliczności dla jego najbliższych. Jest tak zwłaszcza, gdy wiąże się ona ze śmiertelnym wypadkiem, np. podczas pracy, komunikacyjnym, albo — gdy wynika z błędu medycznego. Kwestie pieniężne, chociaż z pewnością nie są najważniejsze, również odgrywają wśród nich istotną rolę. Zrozumiałe jest, że w obliczu osobistej tragedii związanej ze śmiercią bliskiego, nierzadko trudno skupiać się na przysługujących nam roszczeniach. Warto jednak pamiętać, aby nawet w tak trudnych chwilach zabezpieczyć w sposób należyty swój interes majątkowy. Odejście członka rodziny wiąże się przecież z istotnymi wydatkami, w tym z kosztami pogrzebu, a nieraz może również wpłynąć negatywnie na naszą sytuację finansową.
Zadośćuczynienie a odszkodowanie za śmierć osoby bliskiej
Potocznie, słów „zadośćuczynienie” i „odszkodowanie„, często używa się naprzemiennie. Jednakże, w języku prawnym, oznaczają one odmienne zjawiska. W celu ich rozróżnienia, warto zajrzeć do przepisów Kodeksu cywilnego. Odszkodowanie służy bowiem naprawieniu szkody majątkowej, a zadośćuczynienie — szkody niemajątkowej. To kluczowa różnica, o której trzeba pamiętać.
Podczas, gdy pierwsze z wymienionych zmierza do wyrównania strat wynikających z pogorszenia sytuacji materialnej, drugie — do rekompensaty doznanej krzywdy. W obu tych przypadkach, śmierć człowieka może być realną podstawą dochodzenia świadczeń pieniężnych. Warto przyjrzeć się uregulowaniom o istotnym znaczeniu dla roszczeń z tytułu śmierci osoby bliskiej.
Komu i kiedy należy się rekompensata za śmierć bliskiej osoby?
W zakresie szkód majątkowych, kluczowy jest przepis z art. 446 § 1. Kodeksu cywilnego. Zgodnie z nim, jeżeli wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia nastąpiła śmierć poszkodowanego, zobowiązany do naprawienia szkody powinien zwrócić koszty leczenia i pogrzebu temu, kto je poniósł. Oznacza to, że osoba odpowiedzialna za doprowadzenie do śmierci musi zwrócić określone koszty. Z kolei przepis z art. 446 § 2. reguluje inną bardzo istotną kwestię — tj. przysługującą określonym osobom rentę z tytułu śmierci bliskiego. Renta jest świadczeniem cyklicznym, czyli przyznawanym w regularnych odstępach czasu, zwykle — co miesiąc. Na mocy tego przepisu, przysługuje ona osobom bliskim, którym zmarły stale i dobrowolnie zapewniał środki utrzymania, a także osobom, które były przez niego objęte alimentami. Jest to sytuacja typowa, gdy ma miejsce np. śmierć rodzica utrzymującego dzieci i małżonka. Wysokość takiej renty obliczana jest według potrzeb poszkodowanego, oraz możliwości zarobkowych i majątkowych zmarłego, które wykazywał za życia.
Kwestię odszkodowania za śmierć zmarłego domyka art. 446 § 3. Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego stosowne odszkodowanie, jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej. W zakresie zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, na mocy art. 446 § 4. przyznać można je najbliższym członkom rodziny zmarłego.
Jak dochodzić roszczeń?
W celu uzyskania rekompensaty za śmierć osoby bliskiej, w pierwszej kolejności należy zgłosić się do ubezpieczyciela w terminie trzech lat od dowiedzenia się o jej odejściu. Jeżeli śmierć posiada znamiona przestępstwa, termin ten może być jednak dużo dłuższy (nawet o 20 lat). W przypadku śmierci spowodowanej błędem medycznym, rodzi ona również określone, bardzo wymierne okoliczności dla lekarza/członków personelu medycznego. W ustaleniu zakresu odpowiedzialności lekarza, przed skierowaniem sprawy na drogę sądową, pomóc może również przychylna opinia Rzecznika Praw Pacjenta. Fundacja Pomocy Ofiarom Błędów Medycznych świadczy pomoc w dochodzeniu roszczeń związanych ze śmiercią spowodowaną błędami medycznymi. Jeśli taka sytuacja przytrafiła się Twojemu bliskiemu, skontaktuj się z nami, a postaramy się pomóc.
