Grafika: Freepik.com
Wp?yw standardów mi?dzynarodowych na polskie prawo ochrony zdrowia
Polskie prawo ochrony zdrowia, podobnie jak w innych krajach, jest pod silnym wp?ywem mi?dzynarodowych standardów i norm. Te standardy maj? za zadanie nie tylko zapewni? wysoki poziom opieki zdrowotnej, ale tak?e chroni? prawa pacjentów oraz personelu medycznego.
Interpretacja aktów prawa medycznego mi?dzynarodowego z zakresu ochrony zdrowia
Na samym pocz?tku warto zwróci? uwag? na wp?yw Konwencji o Ochronie Praw Cz?owieka i Podstawowych Wolno?ci (Europejskiej Konwencji Praw Cz?owieka), zw?aszcza jej artyku?ów dotycz?cych prawa do ?ycia (art. 2) oraz prawa do poszanowania ?ycia prywatnego i rodzinnego (art. 8). Polskie prawo musi by? interpretowane w sposób zgodny z Konwencj?, co ma bezpo?rednie prze?o?enie na regulacje dotycz?ce medycyny, na przyk?ad w kwestiach zwi?zanych z prawem do informacji o stanie zdrowia czy te? prawem do poszanowania prywatno?ci pacjenta.
Innym wa?nym dokumentem jest Mi?dzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych, w szczególno?ci jego artyku? 6. Mówi on o prawie ka?dego cz?owieka do ?ycia. Ten pakt, cho? ogólny w swoich zapisach, ma wp?yw na kszta?towanie polityki zdrowotnej pa?stw, w tym Polski.
Europejski Kodeks Etyki Lekarskiej, cho? nie jest prawnie wi???cym dokumentem, tak?e wywiera wp?yw na polskie prawo medyczne. Ten kodeks okre?la ogólne zasady etyczne, którymi powinien kierowa? si? personel medyczny. W Polsce odnajdujemy jego echo w przepisach dotycz?cych etyki zawodowej lekarzy.
Nale?y równie? wspomnie? o przepisach Unii Europejskiej, które maj? bezpo?redni wp?yw na polskie prawo. Przyk?adem mog? by? regulacje dotycz?ce rejestracji leków, ochrony danych osobowych pacjentów (RODO) czy standardów opieki zdrowotnej. Polskie prawodawstwo musi by? zgodne z dyrektywami i rozporz?dzeniami UE. Sprawia to, ?e standardy europejskie staj? si? integraln? cz??ci? systemu prawnego w Polsce.
Równie? Mi?dzynarodowe Standardy Sprawozdawczo?ci Finansowej (MSSF) maj? swoje odzwierciedlenie w prawie ochrony zdrowia, szczególnie w kontek?cie zarz?dzania finansami placówek medycznych. Chocia? MSSF nie dotycz? bezpo?rednio opieki zdrowotnej, to jednak wp?ywaj? na sposób, w jaki placówki medyczne w Polsce s? zobowi?zane raportowa? swoje finanse. Po?rednio wp?ywa to na ich dzia?alno??.
Podsumowuj?c, standardy mi?dzynarodowe odgrywaj? kluczow? rol? w kszta?towaniu polskiego prawa medycznego. S? one narz?dziem harmonizacji praktyk medycznych na poziomie globalnym, a tak?e platform? dla ochrony praw pacjentów i pracowników s?u?by zdrowia. Polska, b?d?c cz?onkiem spo?eczno?ci mi?dzynarodowej, przyjmuje i implementuje te standardy. Przek?ada si? to na ci?g?y rozwój i ulepszanie krajowego systemu opieki zdrowotnej.
Znaczenie standardów mi?dzynarodowych dla ochrony praw pacjenta
Wyrok Trybuna?u Konstytucyjnego1 ocenia? zgodno?? klauzuli sumienia z prawami pacjenta i standardami mi?dzynarodowymi. Trybuna? orzek?, ?e lekarz nie mo?e odmówi? wykonania ?wiadczenia zdrowotnego, je?li zagro?one jest ?ycie pacjenta lub istnieje ryzyko powa?nego uszczerbku na zdrowiu. Wykaza? tak?e, ?e jest zgodne z mi?dzynarodowymi standardami ochrony praw pacjentów. Podkre?lono równowag? mi?dzy prawem lekarza do wolno?ci sumienia a prawem pacjenta do opieki zdrowotnej. Trybuna? uzna? za niekonstytucyjne brak obowi?zku wskazywania pacjentowi alternatywnej mo?liwo?ci uzyskania ?wiadczenia.
- Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 07 października 2015 r., sygn. K 12/14, OTK-A 2015, nr 9, poz. 143. ↩︎
