W 2016 roku toczyło się 4963 postępowań o uznanie błędów lekarskich oraz przyznanie odszkodowania za błędy medyczne. Od tego czasu co roku ich liczba wzrasta o jakieś 15%. Jednakże warto wiedzieć, że roszczenie z tytułu błędu lekarskiego jest roszczeniem majątkowym, a te zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego ulegają przedawnieniu. W uproszczeniu oznacza to, że przedawnienie roszczenia może spowodować uchylenie się sprawcy błędu od zaspokojenia roszczenia. Przedawnienie błędu lekarskiego inaczej liczone jest, gdy toczy się postępowanie karne za zbrodnię lub występek, a inaczej przy postępowaniu cywilnym. Termin przedawnienia będzie zależał również czy poszkodowany w chwili doznania szkody był niepełnoletni.
Błąd lekarski – definicja
Odszkodowanie za błąd lekarski
Skutkiem błędu w sztuce lekarskiej jest szkoda. Pokrzywdzonemu przysługuje odszkodowawcze za powstałą szkodę, jeżeli wykaże związek przyczynowo skutkowy pomiędzy działaniem lekarza a szkodą. Szkoda nie oznacza tylko uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, ale może być także efektem naruszenia innych dóbr osobistych poszkodowanego. Szkoda jest majątkowa, wtedy gdy dotyczy dóbr majątkowych ofiary. Jeżeli, uszczerbek dotyczy sfery niemajątkowej, to jest on szkodą niemajątkową, czyli krzywdą. Poszkodowany, za krzywdę może dochodzić kwoty pieniężnej, zwanej zadośćuczynieniem.
Błąd lekarski odszkodowanie – przedawnienie
Roszenie o odszkodowanie za błąd lekarski jest roszczeniem deliktowym, wskazanym w art. 4421 § 1 kodeksu cywilnego. Roszczenie takie przedawnia się z upływem trzech lat od chwili, w której: poszkodowany dowiedział się lub przy zachowaniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o szkodzie i osobie obowiązanej do naprawienia szkody.
Innymi słowy, poszkodowany ma 3 lata na zgłoszenie roszczenia od chwili, w której się o niej dowie. Nawet jeżeli od powstania szkody upłynie dużo więcej czasu. Przykładem może być pacjent, który został zakażony żółtaczką, a 10 lat od tego zdarzenia dowiedział się o istocie choroby zakaźnej i jej konsekwencjach.
Wyjątkiem od trzyletniego terminu przedawnienia roszczeń za szkodę spowodowana błędem lekarskim jest bieg przedawnienia w stosunku do małoletniego poszkodowanego.
W stosunku do małoletniego poszkodowanego, przedawnienie roszczenia nie może skończyć się przed upływem dwóch lat od uzyskania przez poszkodowanego pełnoletniości. Wyjątek ten ma często zastosowanie przy dochodzeniu roszczeń za błędy okołoporodowe, jeżeli powództwa nie wniosą rodzice małoletniego. Poszkodowany ma wówczas dwa lata od nia uzsykania pełnoletności na dochodzenie swych praw.
Błąd w sztuce lekarskiej kodeks karny – przedawnienie
Jeżeli szkoda doznana wskutek błędu lekarza wynikać będzie z przestępstwa, to termin przedawnienia roszczenia o odszkodowanie wyniesie dwadzieścia lat, liczony od dnia popełnienia przestępstwa. W takiej sytuacji, nawet jeżeli upłynął trzyletni termin wskazany w kodeksie cywilnym, ale nie upłynęło dwadzieścia lat od dnia popełnienia przestępstwa, to nadal można domagać się odszkodowania. Warto dodać, że nie ma znaczenia, czy sprawca został skazany za to przestępstwo prawomocnym wyrokiem karnym.
Jak liczyć termin przedawnienia błędu lekarskiego ?
Zgodnie art. 118 kodeksu cywilnego, w przypadku dłuższego niż dwuletni terminu przedawnienia koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego.
Zakładając, że poszkodowany pacjent przeszedł operację dniu 2 stycznia 2022 roku, w wyniku której doznał szkody i tego samego dnia dowiedział się o jej negatywnych skutkach, to roszczenie odszkodowawcze przedawni się dopiero dnia 31 grudnia 2025 roku. Jeżeli negatywne skutki zabiegu ujawniłyby się później, to termin uległby odpowiedniemu wydłużeniu.
W sprawach karnych, do biegu terminu nie wlicza się dnia popełnienia przestępstwa.
Przerwanie i zawieszenie biegu przedawnienia błędu lekarskiego
Prawo przewiduje sytuacje przerwania biegu przedawnienia i jego zawieszenie. Pierwsza z nich oznacza, że po każdym jego przerwaniu, przedawnienie biegnie od początku. Druga oznacza, że bieg przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty nie biegnie dalej.
Zawieszenie terminu przedawnienia może nastąpić wskutek siły wyższej np. wybuch wojny. Przerwanie biegu przedawnienia następuje np. przypadku złożenia pozwu, czy wszczęcia mediacji lub zawezwania do próby ugodowej.
Błędy lekarskie przedawnienie – podsumowanie
Przedawnienie błędu lekarskiego, a właściwie wynikających z niego roszczeń odszkodowawczych jest uregulowanie w kodeksie cywilnym, na ogólnych zasadach obliczania terminów. Sprawdzając ile czasu pozostało do wniesienia pozwu, należy uwzględnić ewentualne przerwanie biegu przedawnienia lub jego zawieszenie. Ponadto, termin do wniesienia pozwu uzależniony jest od dnia, w którym dowiedzieliśmy się o skutkach błędu lekarskiego. Warto również przeanalizować czy nie zostało popełnione przestępstwo.
Wieloaspektowość przedawnienia błędów lekarskich składnia do wniosku, iż każdy taki przypadek warto skonsultować z profesjonalnym podmiotem, który zajmuje się takimi zagadnieniami.
