Odpowiedzialność za błąd lekarski

Lekarze lub lekarze denty?ci za negatywne skutki wykonania, lub zaniechania czynno?ci medycznych, które s? niezgodne z aktualn? wiedz? i praktyk? medyczn? mog? ponie?? odpowiedzialno?? cywiln?, karn? i dyscyplinarn?. Za b??d lekarski uwa?a si? z?amanie zasad wiedzy medycznej przez lekarza lub lekarza dentyst?, czego skutkiem jest nieumy?lne uszkodzenie cia?a pacjenta lub jego ?mier?.

Odpowiedzialno?? cywilna

Pokrzywdzony mo?e dochodzi? swoich praw ubiegaj?c si? o: odszkodowanie, zado??uczynienie i rent?.

Odszkodowanie jest przyznan? kwot? pieni??n?, która ma pokry? wyrz?dzon? szkod?. Zado??uczynienie jest ekwiwalentem pieni??nym za doznan? krzywd? (szkoda na osobie). Renta przyznawana jest, je?eli sytuacja poszkodowanego wskutek szkody pogorszy?a si?, lub zwi?kszy?y si? jego potrzeby.

Powstanie odpowiedzialno?ci cywilnej, zgodnie z art. 415 kodeksu cywilnego, jest uwarunkowane spe?nieniem przes?anek:

• zdarzenie wyrz?dzaj?ce szkod?;
• szkoda na osobie lub mieniu tj. o charakterze niemaj?tkowym, lub maj?tkowym’
• zwi?zek przyczynowy pomi?dzy zdarzeniem a szkod?.

Przy czym, sprawca ponosi odpowiedzialno?? za normalne nast?pstwa dzia?ania lub zaniechania. Zwi?zek przyczynowy wymaga jedynie uprawdopodobnienia, czyli wskazania o wysokim prawdopodobie?stwie nast?pstw dzia?ania lub zaniechania.

Porz?dkuj?c, odszkodowanie otrzymywane jest jako zwrot kosztów, które ponie?li?my w zwi?zku z nieprawid?owym leczeniem. Zado??uczynienie za b??d medyczny nale?ne jest jako rekompensata za krzywd?. Renta przyznawana jest jako ?wiadczenie comiesi?czne, wskutek utraty ?ród?a dochodu lub zwi?kszenia potrzeb.

Odpowiedzialno?? karna za b??d w sztuce lekarskiej

B??d lekarski oznacza nieumy?lne dzia?anie lub zaniechanie lekarza, które doprowadzi?o do uszczerbku na zdrowiu lub ?mierci, a tak?e do nara?enia zdrowia i ?ycia. Warunkiem odpowiedzialno?ci karnej za b??d lekarski jest nieumy?lno?? dzia?ania lub zaniechania. Dla przyk?adu umy?lne spowodowanie ?mierci b?dzie zabójstwem i nie ma mowy o b??dzie medycznym.

Najcz?stszymi typami czynów zabronionych zwi?zanych z b??dami lekarskimi s?:

• Nieumy?lne spowodowanie ?mierci (art. 155 kodeksu karnego)

Kara wi?zienia za b??d lekarski mo?e grozi? medykowi, je?eli pomi?dzy jego zachowaniem a ?mierci? pacjenta  zaistnieje zwi?zek przyczynowy. Ponadto, zachowanie lekarza musi by? sprzeczne z aktualn? wiedz? i praktyk? medyczn?. Je?eli skutku w postaci ?mierci nie da?o si? obiektywnie przewidzie? to lekarz nie odpowie karnie. Nieumy?lne spowodowanie ?mierci zagro?one jest pozbawieniem wolno?ci od 3 miesi?cy do lat 5.

• Spowodowanie uszczerbku na zdrowiu (art. 156 § 2 oraz 157 § 3 kodeksu karnego)

Odpowiedzialno?? za b??d medyczny mo?e by? konsekwencj? nie tylko ?mierci pacjenta, lecz równie? uszczerbku na jego zdrowiu.

Nara?enie na niebezpiecze?stwo (art. 160 kodeksu karnego)

Odpowiedzialno?? z art. 160 k.k. powstaje, gdy brak jest podstaw, aby poci?gn?? go do odpowiedzialno?ci za skutek w postaci ?mierci b?d? ci??kiego uszczerbku na zdrowiu.

Je?eli zachowanie lekarza nie doprowadzi?o ostatecznie do takiego skutku, ale mimo to, wytworzy?o stan bezpo?redniego zagro?enia dla ?ycia lub zdrowia pacjenta, to taki stan bezpo?redniego zagro?enia stanowi samoistn? podstaw? odpowiedzialno?ci karnej.

W tym wypadku skutek w postaci ?mierci lub uszczerbku na zdrowiu nie zale?y ju? od dzia?ania lekarza.

Maksymalna kara pozbawienia wolno?ci w przypadku tego przest?pstwa to a? 5 lat.

Odpowiedzialno?? dyscyplinarna

Podstawowymi trybami odpowiedzialno?ci lekarzy s? post?powanie cywilne oraz karne. Odpowiedzialno?? dyscyplinarna jest równoleg?ym trybem odpowiedzialno?ci, w?a?ciwej dla zawodów zaufania publicznego.

Dochodzi si? jej za dzia?anie sprzeczne z zasadami Kodeksu Etyki Lekarskiej (KEL) oraz np. ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Stronami post?powania s? pokrzywdzony oraz lekarz, którego dotyczy sprawa. W post?powaniu przed s?dem lekarskim stron? jest równie? rzecznik odpowiedzialno?ci zawodowej.

Zakres przedmiotowy odpowiedzialno?ci zawodowej lekarza jest bardzo rozleg?y. Zw?aszcza ?e KEL, jak i równie? ustawy co do zasady nie okre?laj? czynów zabronionych, a jedynie wskazuj?, jak nale?y post?powa?.

S?d lekarski mo?e orzec wobec lekarza nast?puj?ce kary:

• upomnienie;
•  nagana;
• kara pieni??na;
• zakaz pe?nienia funkcji kierowniczych w jednostkach organizacyjnych ochrony zdrowia na okres od roku do pi?ciu lat;
• ograniczenie zakresu czynno?ci w wykonywaniu zawodu lekarza na okres od sze?ciu miesi?cy do dwóch lat;
• zawieszenie prawa wykonywania zawodu na okres od roku do pi?ciu lat;
• pozbawienie prawa wykonywania zawodu.

?atwo zauwa?y?, ?e najsurowszymi karami s? zawieszenie prawa wykonywania zawodu i kara pozbawienia praw wykonywania zawodu.

Kara zawieszenia prawa wykonywania zawodu jest kar? terminow? i wymierza si? j? od roku do 5 lat. Lekarz traci przez wskazany okres prawo do ?wiadczenia jakichkolwiek ?wiadcze? zdrowotnych.

Kara pozbawienia prawa wykonywania zawodu oznacza, ?e od chwili uprawomocnienia si? orzeczenia, lekarz nie mo?e wykonywa? zawodu w ?adnej formie. Kara ta zgodnie z orzeczeniem Trybuna?u Konstytucyjnego z dnia 18.10.2010 r. K 1/09 nie jest do?ywotnia. Po okre?lonym czasie mo?na ponownie ubiega? si? o to prawo.

Odpowiedzialno?? za b??dy lekarskie – Podsumowanie

Odpowiedzialno?? za b??dy lekarskie ma charakter z?o?ony. Sk?adaj? si? na ni? zarówno aspekty prawokarne, jak i cywilnoprawne. Dochodzi do tego równie? odpowiedzialno?? dyscyplinarna. Warto jeszcze na etapie przeds?dowym, zasi?gn?? pomocy adwokata lub radcy prawnego. Pod koniec warto doda?, ?e trudno?ci przysparza stan epidemii, bowiem w jej trakcie, obowi?zuje klauzula bezkarno?ci za b??d medyczny. Lekarz nie pope?nia przest?pstwa za czyn zabroniony powsta?y w zwi?zku z udzielaniem ?wiadcze? zdrowotnych w szczególnych okoliczno?ciach w zwi?zku z leczeniem COVID-19. Chyba ?e nie zachowa? ostro?no?ci w sposób ra??cy.