Grafika: Freepik.com

Odpowiedzialność w wyniku niewłaściwego leczenia

Konsekwencje prawne nieprawidłowego leczenia obejmują szereg aspektów prawnych, które dotyczą zarówno odpowiedzialności cywilnej, jak i karnej. W kontekście prawa polskiego istotne są przepisy zawarte w kodeksie cywilnym, kodeksie karnym, a także w ustawie o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.

Odpowiedzialność cywilna za nieprawidłowe leczenie pacjenta

Zacząć należy od odpowiedzialności cywilnej, która w przypadku nieprawidłowego leczenia może zostać zaangażowana na podstawie art. 415 kodeksu cywilnego, mówiącego o zasadzie odpowiedzialności za czyn niezgodny z prawem. Lekarz, który dopuści się nieprawidłowego leczenia, może naruszyć dobro osobiste pacjenta, takie jak zdrowie, co skutkuje obowiązkiem naprawienia szkody. W myśl art. 444 § 1 kodeksu cywilnego odszkodowanie może obejmować zarówno szkodę majątkową, jak i niemajątkową (tj. zadośćuczynienie za doznane cierpienie).

Warto również wspomnieć o art. 448 kodeksu cywilnego, który umożliwia dochodzenie roszczeń z tytułu naruszenia dóbr osobistych, nawet jeśli nie doszło do uszczerbku na zdrowiu. Jest to istotne, ponieważ nieprawidłowe leczenie może czasem skutkować innymi negatywnymi konsekwencjami, które nie są bezpośrednio związane ze stanem zdrowia, lecz np. z naruszeniem praw pacjenta do informacji o stanie zdrowia i metodach leczenia.

Odpowiedzialność karna za nieprawidłowe leczenie pacjenta

W aspekcie odpowiedzialności karnej nieprawidłowe leczenie może zostać uznane za przestępstwo z art. 155 kodeksu karnego, mówiącego o narażeniu pacjenta na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia. Jeśli dojdzie do ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, to zgodnie z art. 156 kodeksu karnego, lekarz może odpowiadać za spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, co wiąże się z surowszą odpowiedzialnością karną.

Odpowiedzialność administracyjna za nieprawidłowe leczenie pacjenta

Dodatkowo istotne są przepisy ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Zgodnie z tą ustawą, pacjent ma prawo do bezpiecznej i zgodnej z aktualną wiedzą medyczną opieki zdrowotnej (art. 6). Naruszenie tego prawa może być podstawą do skargi do Rzecznika Praw Pacjenta i może skutkować konsekwencjami administracyjnymi dla lekarza lub placówki medycznej.

Podsumowując, nieprawidłowe leczenie może pociągnąć za sobą szerokie konsekwencje prawne, zarówno w aspekcie odpowiedzialności cywilnej (naprawienie szkody, zadośćuczynienie), jak i karnej (odpowiedzialność za spowodowanie szkody na zdrowiu). Ważne jest, aby pacjenci byli świadomi swoich praw i możliwości dochodzenia roszczeń w przypadku wystąpienia niewłaściwego leczenia.

Nieprawidłowe leczenie pacjenta osadzonego w areszcie śledczym

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie dotyczył sprawy C. S. przeciwko Skarbowi Państwa – Dyrektorowi Generalnemu Służby Więziennej o zadośćuczynienie za naruszenie dóbr osobistych¹. Osadzony w areszcie śledczym C. S. zarzucił nieprawidłowe leczenie jako formę naruszenia dóbr osobistych. Sąd Okręgowy oddalił powództwo, ale Sąd Apelacyjny częściowo uwzględnił apelację, zasądzając od Skarbu Państwa na rzecz C. S. 3000 zł z odsetkami od dnia wydania wyroku, oddalając apelację w pozostałej części.

1. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 23 stycznia 2013 r., sygn. I ACa 837/12, LEX nr 1322790. ↩︎

Przemysław Pietrzak