Czym jest Fundusz Kompensacyjny?
Od 2022 roku osoby, które doświadczyły niepożądanych odczynów poszczepiennych (tzw. NOP-ów), mogą ubiegać się o rekompensatę pieniężną z Funduszu Kompensacyjnego Szczepień Ochronnych. Jest to możliwe dzięki nowelizacji ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Zgodnie z nią, w określonych przypadkach, na podstawie decyzji Rzecznika Praw Pacjenta, pacjentom przysługują odpowiednie świadczenia kompensacyjne. W dalszej części tekstu przedstawione zostaną szczegółowe informacje na temat tego, jak i kiedy można się o nie ubiegać.
Czym są „NOPy”?
„NOPy”, czyli niepożądane odczyny poszczepienne to określenie o precyzyjnej definicji. Mówi ona o zaburzeniu stanu zdrowia, które wystąpiło u pacjenta w okresie 4 tygodni po podaniu szczepionki (w przypadku szczepionki na gruźlicę, okres ten ulega przedłużeniu). Pogorszenie zdrowia może być chwilowe i łagodne, ale zdarzają się też cięższe i bardziej długotrwałe przypadki. NOPy klasyfikuje się jako posiadające postać łagodną, poważną lub ciężką. Wiążą się one często z następującymi objawami:
- podwyższona temperatura;
- zaczerwienienie miejsca ukłucia;
- wysypka;
- występowanie kaszlu;
- biegunka;
- dreszcze.
Powyższe przykłady nie wyczerpują jednak wszystkich możliwych symptomów. Oceny tego, czy dany objaw jest następstwem NOP dokonuje lekarz. Zgodnie z oficjalnymi statystykami, w Polsce niepożądane odczyny odnotowuje się w 1 na 10 tysięcy przypadków szczepień (wliczając w to szczepienia przeciw COVID).
Komu przysługuje świadczenie kompensacyjne z tytułu NOP?
Opisując wprowadzony system kompensacji NOPów, należy jasno stwierdzić, że niestety nie każdy NOP stanowi podstawę do uzyskania świadczenia. Przesłanki ubiegania się o nie uregulowane zostały w art. 17a ww. ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Zgodnie z przepisem, spełniony musi zostać przynajmniej jeden z poniższych warunków:
- W wyniku NOPu, pacjent wymagał hospitalizacji przez min. 14 dni, albo
- U pacjenta wystąpił wstrząs anafilaktyczny który spowodował konieczność jego szpitalnej obserwacji albo hospitalizacji (nawet przez okres krótszy niż 14 dni).
W zależności od tego, który z warunków został spełniony oraz od długości okresu hospitalizacji, przyznaje się różne kwoty. Otrzymane świadczenie może mieścić się w przedziale od trzech do stu tysięcy złotych – wszystko to zależy od wskazanych zmiennych. Dodatkowo, kwota ta może zostać podwyższona z uwagi na pewne szczególne okoliczności, jak np.:
- fakt przeprowadzenia zabiegu w znieczuleniu ogólnym;
- zastosowania „metody leczenia lub diagnostyki stwarzającej podwyższone ryzyko”;
- hospitalizacja na oddziale intensywnej terapii lub opieki medycznej w określonym okresie.
Jak ubiegać się o przyznanie świadczenia z funduszu kompensacyjnego?
Osoba, u której wykonano szczepienie ochronne jest uprawniona do złożenia wniosku o kompensację do Rzecznika Praw Pacjenta. Jeśli osoba ta nie jest w stanie samodzielnie wystąpić z takim wnioskiem, składa go jej przedstawiciel ustawowy. Dokument ten musi być co do zasady złożony w przeciągu 1 roku od ostatniego dnia obserwacji lub hospitalizacji i nie później niż 5 lat po zaszczepieniu. Jednakże i tu występują pewne odstępstwa od reguły – w przypadku szczepionki na COVID19 podanej po dniu 26 grudnia 2020 termin ten jest przedłużony. Trzeba również wspomnieć, iż złożenie wniosku o świadczenie z funduszu nie jest darmowe – podlega ono opłacie 200 zł. Należy ją wpłacić na rachunek funduszu. W przypadku przychylnego rozstrzygnięcia wniosku, kwota ta zostanie zwrócona wnioskodawcy.
Do wniosku należy załączyć przede wszystkim następujące dokumenty:
- kopię zaświadczenia o wykonaniu szczepienia ochronnego, karty uodpornienia, kopię książeczki szczepień lub dokumentacji medycznej, w której odnotowano szczepienie;
- kopie karty informacyjnej z leczenia szpitalnego oraz dokumentacji medycznej;
- potwierdzenie uiszczenia opłaty na rachunek funduszu;
- oświadczenie, że w naszej sprawie nie toczy się obecnie postępowanie przed sądem.
Niestety, jeśli w następstwie zaszczepienia doszło do śmierci pacjenta, nie ma możliwości ubiegania się o odszkodowanie z funduszu. Wówczas pozostają inne, bardziej ogólne, drogi dochodzenia roszczeń – tj. droga sądowa i Wojewódzkie Komisje ds. Orzekania o Zdarzeniach Medycznych.
Inne możliwości działania
Warto pamiętać, że dochodzenie świadczenia przed funduszem nie jest jedyną drogą prawną, którą możemy zastosować. W przypadku NOPów można również dążyć do uzyskania odszkodowania i zadośćuczynienia na drodze sądowej. Można też skorzystać z Wojewódzkich Komisji ds. Orzekania o Zdarzeniach Medycznych. Zaletą tego ostatniego rozwiązania jest istotna szybkość działania.
Jeśli doznałeś powikłań po szczepieniu i potrzebujesz pomocy w dochodzeniu swoich praw, zapraszamy do kontaktu z Fundacją Pomocy Ofiarom Błędów Medycznych. Chętnie udzielimy konsultacji i postaramy się pomóc w najszerszym możliwym zakresie – zarówno w sprawach związanych z funduszem kompensacyjnym, jak i dochodzonych na innej drodze.
