Niedotlenienie przy porodzie to jedna z najczęstszych przyczyn zgonu w okresie okołoporodowym. Stanowi poważny problem neonatologiczny. Średnio na tysiąc porodów występuje jeden ciężki przypadek niedotlenienia dziecka. Jakie są przyczyny i konsekwencje hipoksji okołoporodowej?
Hipoksja okołoporodowa to niedotlenienie okołoporodowe. Jest to sytuacja, w której nieodpowiednia dystrybucja tlenu w I lub II okresie porodu spowodowała konsekwencje dla życia, lub zdrowia dziecka.
Przyczyny i czynniki ryzyka hipoksji okołoporodowej
Hipoksja okołoporodowa, czyli niedotlenienie okołoporodowe ma dwie przyczyny.
Jedną z nich jest niewystarczająca ilości tlenu we krwi (w stosunku do aktualnego zapotrzebowania), czyli hipoksemia. Druga to ischemia, czyli sytuacja, gdy stężenie tlenu (tzw. prężność) jest dobre, ale pojawiają się problemy z dystrybucją do wszystkich tkanek.
Pacjentki cierpiące na nadciśnienie tętnicze, choroby układu krążenia, cukrzycę (zarówno typu 1, typu 2, jak i ciążową), a także uzależnione (leki, alkohol) znajdują się w grupie ryzyka. Wymienione przypadłości stanowią przesłankę do objęcia pacjentki szczególną opieką. Lekarz prowadzący ciążę pacjentki z tego typu obciążeniami, powinien brać je pod uwagę, oceniając ryzyko niedotlenienia dziecka.
Niedotlenienie może wynikać nie tylko z chorób matki. Przyczyna może leżeć w chorobach płodu. Obrzęk czy niedokrwistość płodu, a także zakażenie wewnątrzmaciczne — mogą przyczynić się do niedotlenienia. Wypadnięcie sznura pępowiny czy owinięcie pępowiny wokół szyi to kolejna z przyczyn nieprawidłowego natlenowania tkanek noworodka.
Hipoksja okołoporodowa (niedotlenienie) może też być związana z okresemokołoporodowym. Do niedotlenienia okołoporodowego może dojść, gdy pojawiają się komplikacje w przebiegu porodu. Przedłużający się poród, poród zabiegowy, np. kleszczowy, ciąża mnoga — to tylko niektóre czynniki mogące prowadzić do hipoksji.
Zły stan łożyska również wskazuje na zwiększone prawdopodobieństwo wystąpienia niedotleniania. Kondycja łożyska powinna być szczególnie kontrolowana u wieloródek oraz kobiet z cukrzycą, gdyż w tych przypadkach szybko starzejące się łożysko jest charakterystyczne. Zwłóknienia w obrębie łożyska, niedorozwój czy przedwczesne odklejanie się łożyska prowadzą do hipoksji okołoporodowej.
Warto w takich przypadkach upewnić się, czy samo wystąpienie niedotlenienia lub jego skutki nie są związane z błędem medycznym.
Fundacja Pomocy Ofiarom Błędów Medycznych oferuje bezpłatną analizę dokumentacji medycznej pod kątem wystąpienia błędów medycznych, w tym błędów okołoporodowych.
Fundacja pomaga w wyborze ścieżki prawnej w przypadkach błędów medycznych. Pomaga także w uzyskaniu odszkodowania za błędy medyczne.
Niedotlenienie okołoporodowe: konsekwencje dla dziecka
Różne narządy mają odmienną tolerancję na niedotlenienie. Najbardziej wrażliwym narządem jest mózg dziecka. W związku z tym każdy epizod hipoksji ma swoje przełożenie w funkcjonowaniu układu nerwowego. Nawet najmniejsze, chwilowe niedotlenienie może prowadzić do zaburzeń rozwoju dziecka.
Im krótszy czas trwania niedotlenienia, tym większa szansa, że brak odpowiedniego natlenowania nie będzie miał wcale lub nie będzie miał istotnych konsekwencji dla rozwoju dziecka.
Zakłada się, że kluczowe są pierwsze trzy minuty hipoksji. Po tym czasie często dochodzi do nieodwracalnych zmian w mózgu dziecka. Skutkiem może być padaczka, upośledzenie słuchu lub wzroku czy zaburzenia rozwoju, w tym mózgowe porażenie dziecięce (MPD).
Gdy stan niedotlenienia trwa ponad dziesięć minut, ryzyko śmierci drastycznie wzrasta.
Niektóre skutki urazów takich jak niedotlenienie okołoporodowe mogą być niewidoczne u noworodka. Ujawniają się dopiero po latach, np. w momencie, gdy dziecko zacznie chodzić do szkoły. Dopiero wówczas potrafią ujawnić się takie skutki urazu jak nadpobudliwość czy problemu z nauką.
Hipoksja okołoporodowa: odszkodowanie za błąd medyczny
Niedotlenienie okołoporodowe często jest wynikiem okołoporodowych błędów medycznych.
Błędem takim, prowadzących do nieodwracalnych skutków, może stać się zaniechanie przez lekarza przeprowadzenia cesarskiego cięcia, mimo że występowały ku temu wskazania. Spóźniona decyzja o cięciu cesarskim również może być błędem medycznym.
Ryzyko niedotlenienia wzrasta, gdy tętno dziecka nie jest kontrolowane przy pomocy KTG. Położna prowadząca poród powinna na bieżąco monitorować stan płodu, zwłaszcza gdy matka lub dziecko są w grupie ryzyka. Zaniechanie tego monitoringu może okazać się błędem medycznym, za który położna może ponieść konsekwencje cywilne i karne.
Zarówno dziecko, jak i jego rodzice mogą dochodzić roszczeń w związku z błędem okołoporodowym. Powództwo może wytoczyć nie tylko (pełnoletnie) dziecko czy rodzice w imieniu niepełnoletniego dziecka. Prawo do odszkodowania za stan dziecka mają także rodzice.
Sąd może bowiem przyznać zadośćuczynienie za krzywdę osobom najbliższym poszkodowanego, który na skutek czynu niedozwolonego — jakim niewątpliwie jest błąd medyczny — doznał ciężkiego i trwałego uszczerbku na zdrowiu.
Fundacja Pomocy Ofiarom Błędów Medycznych wspiera poszkodowanych w dochodzeniu zadośćuczynienia za koszty leczenia i rehabilitacji. Pomagamy także uzyskać odszkodowanie za ból, krzywdę i cierpienie oraz rentę, gdy konieczna jest dalsza rehabilitacja i leczenie.
Pomoc profesjonalnego prawnika, który specjalizuje się w błędach medycznych, znacząco zwiększa szanse na powodzenie procesowe. Dzięki programowi pomocowemu Fundacji Pomocy Ofiarom Błędów Medycznych każdy poszkodowany ma szansę na bezpłatną pomoc prawną.
