B??d medyczny i b??d lekarski (b??d w sztuce lekarskiej) uznawane s? za synonimy i w potocznym j?zyku oba zwroty stosowane s? zamiennie. W rzeczywisto?ci b??d lekarski i b??d medyczny to poj?cia o ró?nym znaczeniu. Zasadnicza ró?nica pomi?dzy oboma zwrotami sprowadza si?, do jakiego podmiotu dotycz?. B??d medyczny jest poj?ciem szerszym ni? b??d lekarski, poniewa? pope?ni? go mo?e ka?dy cz?onek personelu medycznego, natomiast b??d lekarski mo?e pope?ni? jedynie lekarz.
B??d medyczny – definicja
Kodeksy ani ustawy nie definiuj? poj?cia b??du medycznego. Jego znaczenie zosta?o wypracowane przez orzecznictwo i doktryn?. Pod??aj?c za orzecznictwem S?du Najwy?szego, b??d medyczny jest dzia?aniem lub brakiem dzia?ania personelu medycznego, niezgodnym z aktualn? wiedz? medyczn?. Dzia?anie b?d? jego bak dotyczy udzielania ?wiadcze? zdrowotnych.
Oznacza to, ?e je?li osoba wykonuj?ca zawód medyczny w zwi?zku z procesem leczenia pacjenta dzia?a w sposób:
- niezgodny ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej,
- nie stosuj?c dost?pnych mu metod i ?rodków zapobiegania, rozpoznawania i leczenia chorób,
- niezgodnie z zasadami etyki zawodowej,
- bez nale?ytej staranno?ci.
pope?nia b??d medyczny.
Ponadto, b??d medyczny musi cechowa? si?:
- post?powaniem sprawcy niezgodnie z powszechnie uznanym stanem wiedzy medycznej,
- nieumy?lnym dzia?aniem sprawcy. Umy?lne dzia?anie jest przest?pstwem, a nie b??dem medycznym.
Natomiast, a by móc dochodzi? odszkodowania za b??d medyczny konieczne jest:
- wyst?pienie szkody,
- zwi?zek przyczynowy mi?dzy pope?nionym b??dem a szkod?.
B??d medyczny mo?e by? nast?pstwem zaniedba? wynikaj?cych z dzia?alno?ci podmiotu leczniczego (np. szpital, klinika).
Rodzaje b??dów medycznych
Do b??dów medycznych i zaniedba? dochodzi nie tylko na etapie leczenia, ale tak?e na etapie diagnozowania, rokowania, w okresie oko?ooperacyjnym i po zabiegu.
Wyró?nia si? cztery g?ówne typy b??dów medycznych:
B??d diagnostyczny
B??d ten polega na postawieniu nieprawid?owej diagnozy oraz b??dnej ocenie stanu zdrowia pacjenta (b??d lekarza w odczycie bada?). Nieprawid?owa diagnoza mo?e polega? na stwierdzeniu, ?e pacjent choruje, podczas gdy jest zdrowy albo uznaniu, ?e jest on zdrowy, podczas gdy w zdrowy, podczas gdy choruje. Nieprawid?ow? diagnoz? jest te? prawid?owe rozpoznanie, ?e pacjent choruje, ale b??dne rozpoznanie choroby.
Przyczyn? b??du diagnostycznego mo?e by? np. niedok?adne zbadanie pacjenta, a tak?e nieprzeprowadzenie koniecznych bada?. Wedle statystyk, b??dy diagnostyczne bardzo cz?sto pojawiaj? si? w chirurgii, po?o?nictwie, ginekologii, a tak?e onkologii.
B??d terapeutyczny
Niejednokrotnie b??d terapeutyczny jet kontynuacj? ?le postawionej diagnozy. B??d terapeutyczny powstanie wskutek dzia?ania lub zaniechania. B?dzie nim np. niewykonanie operacji, podanie za du?ej dawki lekarstw, przepisanie nieodpowiedniego leku.
B??d techniczny
Techniczny b??d medyczny powstaje przez niew?a?ciwe post?powanie pracownika medycznego, który bierze udzia? w operacji. Do technicznego b??du medycznego dochodzi, podczas zabiegów operacyjnych (zarówno chirurgicznych, jak i operacji plastycznych) oraz w okresie oko?ooperacyjnym. Chocia? b??dy techniczne cz?sto klasyfikowane s? jako pomy?ki lub zaniedbania, to zdarza si?, ?e ich skutkiem jest powa?ny uszczerbek na zdrowiu lub zgon pacjenta. Do typowych b??dów technicznych zalicza si? pomylenie to?samo?ci pacjentów zakwalifikowanych do operacji, pozostawienie narz?dzi operacyjnych w ciele pacjenta.
B??d organizacyjny
Jest to b??d zwi?zany z organizacj? szpitala. Polega np. na korzystaniu z niesprawnego sprz?tu, braku odpowiedniej kadry. Jest to typowy b??d medyczny, który nie jest b??dem lekarskim. Odpowiedzialno?? za b??d medyczny organizacyjny mo?e ponosi? placówka medyczna np. szpital za zaka?enie na jednym z oddzia?ów.
B??d lekarski – definicja
B??d w sztuce lekarskiej (b??d lekarski) jest poj?ciem w??szym ni? b??d medyczny. Za jego pope?nienie mo?e odpowiada? tylko lekarz lub lekarz dentysta. Podobnie jak b??d medyczny, jego definicja wypracowana zosta?a przez doktryn? i orzecznictwo. Elementy, które tworz? b??d lekarski i sposób dochodzenia odszkodowania za b??d lekarski jest to?sama z b??dem medycznym i dochodzeniem b??dem za b??d medyczny. Ró?nic? jest pozywany podmiot i rodzaj b??du.
Rodzaje b??dów lekarskich
B??dy lekarskie dotycz? tylko lekarzy i lekarzy dentystów. Dlatego, odpowiedzialno?? za b??d lekarski nie dotyczy b??dów organizacyjnych. Pacjent ma prawo dochodzi? od lekarza odszkodowania za b??d lekarski diagnostyczny, terapeutyczny i techniczny. Co wi?cej, w?ród b??dów lekarskich wyró?nia si? b??d rokowania i informacyjny. Te dwa rodzaje b??dów dotycz? prognozy zdrowia pacjenta i informowania pacjenta o jego stanie zdrowia.
Czy pacjent ma prawo dochodzi? odpowiedzialno?ci za b??d medyczny i lekarski?
Pacjent ma prawo na drodze s?dowej dochodzi? zarówno odpowiedzialno?ci za b??d medyczny, jak i lekarski. Bez znaczenia jest, czy b??d powsta? podczas ?wiadczenia us?ug prywatnych, czy w ramach NFZ. Walczy? o swoje prawa mo?na na drodze cywilnej, jak i karnej, najlepiej kontaktuj?c si? z profesjonalnym pe?nomocnikiem, który wybierze najkorzystniejsze rozwi?zanie. Za poniesion? szkod?, pacjentowi nale?y si? odszkodowanie, a za doznan? krzywd? zado??uczynienie. Mo?na równie? ubiega? si? o stosown? rent?.
Aby uzyska? odszkodowanie za b??dy medyczne lub lekarskie, konieczne jest ustalenie podmiotu, który za te b??dy ponosi odpowiedzialno??. Podmiotami tymi mog? by? lekarze, personel medyczny, a tak?e placówka medyczna. Odpowiedzialno?? lekarza cz?sto zale?y od umowy, na podstawie której s? zatrudnieni. Je?eli lekarz jest zatrudniony na podstawie umowy o prac?, pacjent mo?e pozwa? szpital.. Je?eli lekarz zatrudniony jest na podstawie kontraktu (B2B), odpowiada on solidarnie ze szpitalem.
Poszkodowany musi wykaza? szkod?, a zw?aszcza zwi?zek przyczynowo skutkowy mi?dzy szkod? a dzia?aniem sprawcy. Bardzo wa?ne jest zgromadzenie dokumentacji potwierdzaj?cej roszczenie. Pacjent powinien zebra? z placówek, w których si? leczy?, ca?? dokumentacj? medyczn?. Chodzi np. o informacje na temat stosowanego leczenia, diagnozy, pobyt w szpitalu. Wa?ne jest zbieranie faktur i rachunków, s? one podstaw? do wyznaczenia kwoty odszkodowania.
Post?powanie przed s?dem
Post?powanie w sprawie roszcze? z tytu?u b??du medycznego lub lekarskiego najlepiej powierzy? radcy prawnemu, lub adwokatowi.
Profesjonalny pe?nomocnik dobierze najlepsz? drog? o dochodzenia swych praw. Roszcze? mo?na dochodzi? na drodze cywilnej, a tak?e przez administracyjne post?powanie przed wojewódzkimi komisjami ds. orzekania o zdarzeniach medycznych. Komisje takie ustalaj?, czy zdarzenie, które spowodowa?o powstanie szkody maj?tkowej lub niemaj?tkowej, by?o b??dem medycznym. Istnieje mo?liwo?? wszcz?cia post?powania karnego przeciwko lekarzowi, ale w tym wypadku wina lekarza nie mo?e budzi? w?tpliwo?ci. W procesie cywilnym natomiast wystarczaj?ce jest samo uprawdopodobnienie si? okre?lonego zwi?zku przyczynowego.
Odpowiedzialno?? karna za b??d medyczny i b??d lekarski
Odpowiedzialno?? karna lekarzy i personelu medycznego mo?e dotyczy? nara?enia na bezpo?rednie niebezpiecze?stwo utraty ?ycia albo ci??kiego uszczerbku na zdrowiu (art.160 § 3 k.k.), spowodowanie ci??kiego uszczerbku na zdrowiu (art. 156 k.k.), naruszenie czynno?ci narz?du lub rozstrój zdrowia (art. 157 k.k.), a tak?e nieumy?lne spowodowanie ?mierci (art. 155 k.k.).
?eby przypisa? sprawcy odpowiedzialno?? karn? za b??d lekarski lub b??d medyczny, s?d b?dzie sprawdza?, czy:
- zachowanie lekarza by?o oczywi?cie sprzeczne z aktualn? wiedz? medyczn?.
- czyn sprawcy wype?nia znamiona, czynu wskazanego w kodeksie karnym,
- zaistnia? skutek w postaci ?mierci pacjenta, b?d? wyst?pienie ci??kiego uszczerbku na zdrowiu
- wyst?pi? adekwatny przyczynowo skutkowy pomi?dzy dzia?aniem sprawcy a ?mierci? pacjenta. (skutek nie nast?pi?by bez dzia?ania sprawcy),
- b??d lekarski musi zosta? pope?niony z winy lekarza,
- b??d medyczny musi zosta? pope?niony z winy personelu medycznego.
B??d lekarski a b??d medyczny – podsumowanie.
Ró?nica pomi?dzy b??dem lekarskim a b??dem medycznym tkwi w podmiocie, od którego mo?na dochodzi? roszcze?. B??d lekarski mo?e pope?ni? wy??cznie lekarz lub lekarz dentysta. Natomiast, b??d medyczny pope?ni nie tylko lekarz, ale personel medyczny i podmiot leczniczy. Rodzajowo, b??dów medycznych jest wi?cej, gdy? lekarz nie odpowie za b??d organizacyjny. Z drugiej strony, swoistym rodzajem b??du lekarskiego jest b??d rokowania i informacyjny. Z perspektywy poszkodowanego, dochodzenie roszcze? z tytu?u pope?nienia b??du medycznego lub lekarskiego ma podobn? konstrukcj?. S?d bada czy b??d mia? miejsce, czy powsta?a szkoda i zwi?zek przyczynowo skutkowy mi?dzy dzia?aniem sprawcy a szkod?. Przy wnoszeniu powództwa o odszkodowanie za b??d lekarski, wa?nie jest, ab pozwanym by? lekarz lub lekarz dentysta, w innym przypadku pozew zostanie oddalony.
Stwierdzenie czy istnieje b??d medyczny lub lekarski oraz jakie roszczenia przys?uguj? pokrzywdzonemu wymaga uwa?nej analizy. Konieczne jest te? zgromadzenie pe?nej dokumentacji medycznej. Dlatego zaleca si? powierzy? kwestie dochodzenia tych roszcze? profesjonalnym kancelariom prawnym.
