Błąd lekarski, czyli błąd w sztuce lekarskiej – (lege artis). W potocznym rozumieniu jest on uznawany za tożsamy z błędem medycznym. Zazwyczaj oba terminy stosowane są przez osoby poszkodowane zamiennie. W rzeczywistości, pomiędzy błędem medycznym a błędem lekarskim istnieją zasadnicze różnice.
Zarówno błąd medyczny, jak i błąd lekarski, nie mają ustawowej definicji. Pojęcia te zostały wypracowane poprzez orzecznictwo i doktrynę
Błąd medyczny – definicja
Błąd medyczny to nieumyślne, niezgodne z aktualną wiedzą medyczną działanie albo zaniechanie osoby wykonującej zawód medyczny. Błąd ten jest wynikiem niezachowania należytej staranności podczas udzielania świadczeń zdrowotnych.
Odpowiedzialność karną i cywilną za błąd medyczny ponosić będą nie tylko lekarz, ale pielęgniarka, położona, felczer, farmaceuta itp.
Błąd medyczny może być również konsekwencją zaniedbania ze strony podmiotu leczniczego np. poradni lub szpitala.
Błąd lekarski — definicja
Błąd w sztuce lekarskiej jest pojęciem węższym niż błąd medyczny. Za jego popełnienie może odpowiadać tylko lekarz lub lekarz dentysta. Błąd lekarski to nieumyślne, niezgodne z aktualną wiedzą medyczną działanie lub zaniechanie lekarza. Sprawca błędu odpowiada za jego popełnienie w zakresie, w jakim mógł zapoznać się z aktualną wiedzą, tak aby popełnienia błędu uniknąć.
Błąd lekarski jest wynikiem niezachowania należytej staranności podczas udzielania świadczeń zdrowotnych.
Lekarz zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty ma obowiązek wykonywać zawód:
- zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej,
- dostępnymi mu metodami i środkami zapobiegania, rozpoznawania i leczenia chorób,
- zgodnie z zasadami etyki zawodowej,
- z należytą starannością.
Naruszenie jednego z wyżej wymienionych obowiązków, zgodnie ze wskazaną definicją może prowadzić do powstania błędu lekarskiego.
Warto dodać, że umyśle spowodowanie szkody u pacjenta przez lekarza lub lekarza dentystę nie jest błędem lekarskim, tylko przestępstwem.
W odróżnieniu od błędu medycznego i lekarskiego zdarzenie medyczne jest uregulowane w ustawie. W zakresie zdarzenia medycznego mieści się pomyłka lekarza, zła diagnoza lekarska, część błędów medycznych i lekarskich.
- diagnozą, jeśli spowodowała ona niewłaściwe leczenie albo opóźniła właściwe leczenie, przyczyniając się do rozwoju choroby;
- leczeniem, w tym wykonaniem zabiegu operacyjnego;
- zastosowaniem produktu leczniczego lub wyrobu medycznego.
Rodzaje błędów lekarskich
Zgodnie z definicją wyróżnia się:
- Błąd diagnostyczny. Jest to pomyłka lekarza, która polega na postawieniu nieprawidłowej diagnozy lub wadliwej oceny stanu zdrowia pacjenta.
- Błąd terapeutyczny lub operacyjny. Jest to błąd który polega na nieprawidłowym leczeniu pacjenta. Błąd ten występuje często jako następstwo błędu diagnostycznego.
- Błąd techniczny. Jest to błąd, który polega na niewłaściwym przeprowadzeniu czynności leczniczej np. poprzez nietworzenie przez anestezjologa, w trackie operacji zaworu z tlenem.
- Doktryna wyróżnia także błąd rokowania i błąd informacyjny. Pierwszy z nich dotyczy pomyłki lekarza w prognozowaniu o losie pacjenta. Drugi z nich dotyczy nieprawidłowego poinformowania pacjenta np. o przebiegu leczenia.
Zaniedbanie lekarskie, a błąd w sztuce lekarskiej
Lekarz ma ustawowy obowiązek kształcenia się i podnoszenia kwalifikacji. Dlatego od lekarzy wymaga się znajomości aktualnej wiedzy i praktyki medycznej. Pomimo tego, w trakcie świadczenia usług zdrowotnych, lekarz może doprowadzić do zaniedbania lekarskiego. Zaniedbanie lekarskie może przejawiać się jako zła diagnoza lekarska, czy pomyłka lekarska.
Typowym zaniedbaniem lekarskim jest zostawienie po operacji, w ciele pacjenta narzędzi chirurgicznych i opatrunków. W tej kategorii mieści się również brak zachowania zasad higieny, podanie niewłaściwej dawki leków.
Od zaniedbań i pomyłek lekarskich, należy odróżnić błąd lekarski, zwany również błędem w sztuce lekarskiej. W odróżnieniu od zaniedbań lekarskich, wynikających z różnych okoliczności, błąd jest obiektywny w tym sensie, że lekarz, wykonując swój zawód, nie postąpił zgodnie z obowiązującą praktyką i wiedzą medyczną. Zarówno zaniedbanie jak i błąd lekarski są konsekwencją niezachowania należytej staranności przez lekarza udzielającego świadczeń zdrowotnych.
Każdy przypadek, w którym dojdzie do zaniedbania lekarskiego, należy sprawdzić pod kątem zaistnienia błędu lekarskiego. Warto w takiej sytuacji zwrócić się do specjalisty, który oceni czy doszło do błędu lekarskiego i czy można przypisać lekarzowi odpowiedzialność.
Odpowiedzialność za błąd lekarski
Na błąd lekarski składają się takie elementy jak:
- postępowanie niezgodnie z aktualnym stanem wiedzy i praktyki medycznej (co skutkuje np. złą diagnozą lekarską),
- niedochowanie należytej staranności przez sprawcę błędu (zaniedbanie medyczne),
- nieumyślność.
Do zaistnienia odpowiedzialności za popełnienie błędu lekarskiego należy wykazać
- szkodę (np. śmierć pacjenta),
- związek przyczynowo skutkowy między szkodą a błędem.
Spowodowanie śmierci, uszczerbku na zdrowiu, okaleczenia w wyniku zaniedbania lub błędu lekarskiego może być przestępstwem. Warto skontaktować się z kancelarią prawną w celu ustalenia odpowiedzialności sprawcy, jeżeli jego zachowanie wypełnia znamiona czynu zabronionego opisanego w kodeksie karnym. .
Błąd lekarski – podsumowanie
Każdy przypadek pomyłki lekarza, czy złej diagnozy lekarskiej warto skonsultować z radcą prawnym lub adwokatem. Profesjonalny prawnik oceni, czy np. skutkiem złej diagnozy lekarza jest błąd lekarski, jakie roszczenia nam przysługują i jakie kroki prawne warto podjąć. Warto pamiętać, że każdy poszkodowany następstwami pomyłki lekarskiej ma prawo dochodzenia swoich praw przed sądem. Bezpłatną, profesjonalną pomoc w tym zakresie można otrzymać w Fundacji Pomocy Ofiarom Błędów Medycznych.
