W Polsce niemal po?owa dzieci rodzi si? w drodze cesarskiego ci?cia. Poród tego typu jest cz?sto wynikiem komplikacji przy porodzie naturalnym. Mo?e te? by? zaplanowanym zabiegiem zwi?zanym ze wskazaniami medycznymi po stronie matki lub dziecka. Dlatego te? ró?nic pomi?dzy typami porodów nie nale?y rozpatrywa? w kategorii „wyboru” lepszego i gorszego porodu. Warto jednak zna? te ró?nice, aby prawid?owo si? do porodu przygotowa?.
Poród si?ami natury
Poród i zachowania rodz?cej s? sterowane przez hormony ci??owe w mózgu. Wynikaj? z motoryki pracuj?cej macicy, kszta?tu kana?u rodnego, wielko?ci rodz?cego si? dziecka (i jego aktywno?ci w czasie porodu). Jednym s?owem, prawid?owy, fizjologiczny poród jest rzeczywi?cie w stu procentach „naturalny”.
Nie ulega w?tpliwo?ci, ?e niemal wszystkie procesy zachodz?ce zarówno w ciele jak i mózgu matki i dziecka maj? swoje okre?lone cele.
Zmiany hormonalne uruchamiaj? laktacj? u matki. Ryzyko urazów oko?oporodowych jest ni?sze (przy za?o?eniu prawid?owego przebiegu porodu i braku niepotrzebnych ingerencji medycznych). Ból i skurcze stanowi? naturalne wskazówki cia?a, co do przebiegu porodu. Co wi?cej, mog? by? do pewnego stopnia kontrolowane przez kobiet?. Ucisk, którego dziecko do?wiadcza przechodz?c przez kana? rodny wp?ywa na jego prawid?ow? integracj? sensoryczn?. Kontakt z flor? bakteryjn? matki buduje naturaln? odporno?? u dziecka. Wreszcie, mo?liwo?? natychmiastowego przystawienia dziecka do piersi oraz kangurowania przez matk? od pierwszych chwil po porodzie naturalnym jest koj?ce i dalece korzystne zarówno dla kobiety jak i dziecka.
Co istotne, przy prawid?owo przebiegaj?cym porodzie naturalnym nie musi by? obecny lekarz. Osoba, która powinna by? obecna przy porodzie si?ami natury, to wykwalifikowana po?o?na, której zadaniem jest przede wszystkim wsparcie rodz?cej, niezale?nie czy poród odbywa si? w domu czy w szpitalu. Po?o?na wspomaga w ?agodzeniu bólu, kontroluje czas porodu oraz post?powanie skurczy, a przede wszystkim ws?uchuje si? w potrzeby rodz?cej kobiety. Dopiero w przypadku wyst?pienia komplikacji nale?y wezwa? lekarza.
Planowane cesarskie ci?cie (elektywne)
Nie ka?da ci??a mo?e zako?czy? si? porodem si?ami natury. Niekiedy ju? od pocz?tku ci??y wiadomo, ?e poród nast?pi poprzez cesarskie ci?cie. Omawiane jest to z lekarzem podczas wizyty kontrolnej w czasie ci??y. Zazwyczaj decyzja taka zwi?zana jest ze stanem zdrowia matki. Z ró?nych powodów kobieta mo?e nie by? w stanie urodzi? dziecka w drodze porodu naturalnego (np. nieprawid?owa budowa miednicy). Poród si?ami natury mo?e te? grozi? pogorszeniem jej stanu zdrowia (np. wskazania okulistyczne, ryzyko p?kni?cia macicy), a nawet zagra?a? ?yciu.
Decyzja o zako?czeniu ci??y cesarskim ci?ciem mo?e by? zwi?zana równie? ze stanem zdrowia dziecka. Wskazaniem do cesarskiego ci?cia s? tak?e komplikacje, które lekarz mo?e przewidywa? w zwi?zku ze specyficznym rozwojem ci??y.
W sytuacjach w których kontynuowanie ci??y jest bezpieczne dla matki i dziecka, a sam poród naturalny mo?e stanowi? zagro?enie, lekarz podejmuje decyzj? o wykonaniu elektywnego cesarskiego ci?cia. W takich przypadkach kobieta zg?asza si? do szpitala w umówionym terminie, a poród jest w pe?ni zaplanowany co do dnia i godziny.
Poniewa? jednak udowodniono korzystny wp?yw hormonów porodowych zarówno na matk? jak i na dziecko, tam, gdzie jest to mo?liwe, kobiecie podaje si? przed zaplanowanym cesarskim ci?ciem hormony wywo?uj?ce skurcze macicy (skurcze porodowe).
Oksytocyna zmniejsza ryzyko powik?a? po cesarskim ci?ciu (np. braku obkurczania macicy), ale tak?e sprzyja prawid?owemu uruchomieniu laktacji zaraz po porodzie. Za pocz?tek laktacji odpowiedzialne s? bowiem w?a?nie zmiany hormonalne, a – wbrew powszechnemu mitowi – nie wp?ywa na ni? rodzaj porodu.
Planowane cesarskie ci?cie wykonywane jest zazwyczaj mi?dzy 38 a 39 tygodniem ci??y. Gdy jest to mo?liwe, lekarze czekaj? na samoistne rozpocz?cie akcji porodowej. Dzi?ki temu poród odbywa si? w maksymalnie zbli?onych do naturalnych warunkach. Cesarskie ci?cie, gdy rozpoczn? si? naturalne skurcze macicy okre?la si? ci?ciem „na gor?co”.
Cesarskie ci?cie „na zimno”
Poród przez cesarskie ci?cie „na zimno” oznacza przeprowadzenie operacji przed wyst?pieniem samoistnych skurczów macicy. Samoistne rozpocz?cie akcji porodowej nast?puje zazwyczaj w momencie, w którym zarówno mama jak i dziecko s? do porodu gotowi.
Wad? planowanego cesarskiego ci?cia jest niestety cz?sty brak gotowo?ci do porodu zarówno po stronie mamy jak i dziecka. Nag?e, nienaturalne, przyj?cie na ?wiat mo?e rodzi? konsekwencje zdrowotne zarówno dla kobiety jak i dziecka. Nale?y jednak pami?ta?, ?e tego typu poród ma swoje uzasadnienie medyczne i jego ewentualny negatywny wp?yw na rozwój dziecka czy stan matki jest zazwyczaj wyborem „mniejszego z?a” w porównaniu do zagro?enia jakie niós?by poród si?ami natury.
Nag?e cesarskie ci?cie
Nawet przy najlepiej przebiegaj?cej i najstaranniej prowadzonej ci??y zdarza si?, ?e zachodzi konieczno?? wykonania cesarskiego ci?cia.
Decyzja o wykonaniu nag?ego cesarskiego ci?cia zapada zazwyczaj na sali porodowej. Gdy dochodzi do sytuacji zagro?enia ?ycia lub zdrowia matki lub dziecka konieczne staje si? ratowanie ich przez poród operacyjny. W czasie próby porodu naturalnego na sali porodowej pojawia si? wówczas wezwany przez po?o?n? lekarz, który w czasie badania stwierdza ewentualn? konieczno?? cesarskiego ci?cia.
Je?eli próba porodu fizjologicznego ma miejsce w domu, towarzysz?ca rodz?cej po?o?na powinna ju? przy pierwszych symptomach komplikacji (np. odej?cie zielonych wód p?odowych) wezwa? karetk?.
Kobieta rodz?ca w drodze cesarskiego ci?cia o którym decyzj? podj?to nagle najcz??ciej jest ju? do?wiadczona trudn? prób? porodu naturalnego, stresem oraz zm?czeniem. Korzystnym zarówno dla niej jak i dla dziecka czynnikiem jest jednak fakt, ?e zazwyczaj nag?e ci?cia cesarskie odbywaj? si? w momencie, gdy zachodzi ju? regularna, samoistna czynno?? skurczowa.
Nag?e cesarskie ci?cia wykonuje si? tak?e w sytuacjach skrajnie niebezpiecznych i ekstremalnych. W sytuacji przywiezienia do szpitala kobiety w ci??y, która do?wiadczy?a obra?e? w wypadku, wykonanie cesarskiego ci?cia mo?e by? szans? na uratowanie mamy i dziecka.
B??dy oko?oporodowe
Niezale?nie od tego, czy poród odbywa si? si?ami natury, czy przez cesarskie ci?cie, zarówno mama jak i dziecko nara?eni s? na ró?ne komplikacje.
Niestety nawet przy prawid?owo przebiegaj?cym porodzie zdarzaj? si? tak?e b??dy personelu medycznego. B??dy medyczne przy porodzie to tzw. b??dy oko?oporodowe.
?le wykonane ci?cie cesarskie, nieprawid?owa ochrona krocza, odmowa ?agodzenia bólu rodz?cej, czy inne dzia?ania nara?aj?ce ?ycie lub zdrowie mamy i dziecka, mog? rodzi? odpowiedzialno?? prawn?.
W zale?no?ci od konsekwencji oraz stopnia uszczerbku na zdrowiu poszkodowana mama lub dziecko mog? otrzyma? rent?, zado??uczynienie lub odszkodowanie za b??d medyczny.
Fundacja Pomocy Ofiarom B??dów Medycznych oferuje bezp?atn? pomoc prawn? wszystkim ofiarom b??dów medycznych. W szczególno?ci pomoc kierujemy do dzieci i rodziców poszkodowanych w wyniku b??dów oko?oporodowych. Prawnicy Fundacji oferuj? nie tylko bezp?atne konsultacje, ale tak?e pe?n? analiz? dokumentacji prawnej i medycznej, pomoc w wyborze ?cie?ki dalszego post?powania i wsparcie na ka?dym etapie dochodzenia sprawiedliwo?ci za doznane krzywdy.
